افغانستان معاصر تاریخ‌نی اوقیگنینگیزده کۉپلب قرانغو کونلر بیلن دوچ کیلیشینگیز ممکن دیر. چونکه بو جغرافیه‌ده سیاسی کوچ اوچون بۉلگن کوره‌شیش و اوروش‌لر خلق اوستیده آغیر و قرانغو کونلرنی کۉپ آلیب کېلگن.
اوشبو کونلردن بیری قویاش ۱۴۰۰ – ییل اسد آیی‌نینگ ۲۴ – دیر که بوگون افغانستان‌ده کمیده ایگیرمه ییل حاکم بۉلگن جمهوریت تیزیمی قوله‌ب، اۉرنیده اهالی بیلن قتتیق یانده‌شووده بۉلگنی کوتیلگن طالبان ینه حاکمیت‌گه قیتیب کېلدی.
افغانستان اهالیسی نینگ طالبان اۉتگن دور حاکمیتیدن بۉلگن یامان ایسته‌لیکلری باعث، میلیون‌لرچه انسان بیللی بۉلمه‌گن بیر کیله‌جگ خواطرلری بیلن طالبان حاکمیتی آستیده توشیب قالدیلر.
دیمک طالبان امریکا قوشمه ایالتلری بیلن اوتکزگن یقین ایکی ییل‌لیک تینچ‌لیک سۉزلشوولریدن کیین افغانستان حاکمیت‌نی باسیب آلدی‌لر و بونگه سابق حکومت رهبرلری جمله‌دن افغانستان سابق جمهور باشلیغی اشرف غنی نینگ مملکت‌دن قاچیب چیقیشی هم یۉل آچدی.
طالبان شوندی بیرحالده افغانستان حاکمیت‌نی قۉلگه آلدی که بو مملکت اخیرگی ایگیرمه ییل ایچیده بجرگن حربی هجوملر و پارتلش‌لری عاقبتیده کۉپلب اهالینی اۉلدیرگن اېدی و طالبان برابریده بۉلگن سابق حربی‌لردن هم اۉن مینگلرچه کیشی قربان بۉلگن اېدی.
حاضر هر ییلی ۲۴ – اسد ییتیب کېلیشی بیلن افغانستان خلقی اولرگه سابق حکومت رهبرلری تامانیدن بۉلگن خیانت همده طالبان نینگ حاکمیتی آستیده نابود بۉلگن امید و آورزولری تازه بۉله‌دی.
