امریکا قوشمه ایالتلریده بو مملکت تامانیدن، طالبان حاکمیتی آستیده بۉلگن افغانستانگه کۉرسهتیلگن مالی یاردملر، جدی بحثلرگه سبب بۉلدی.
اخیرگی کونلر ایچیده، امریکا نمایندهلر کېنگشی نینگ اعضالریدن بیری تیم بورچت، دونالد ترامپگه مکتوب یازیب، امریکا نینگ طالبانگه بۉلگن مالی یاردمی تۉختهتیلیشینی سۉرهدی.
تیم بورچت نینگ بو مکتوبی امریکاده بیر قنچه مناسبتلرنی اۉرتهگه آلیب کېلدی. بو حقده مناسبت بیلدیرگن تانیقلی سیمالردن بیری دنیانینگ اینگ بای آدمی و دونالد ترامپ یقینلریدن ایلان ماسک اېدی.
ایلان ماسک اۉزی نینگ ایکس/سابقتویتر صحیفهسیده، بو حقده واکنش کۉرسهتیب، امریکا نینگ بو یاردمیدن حیرتلنگنینی بیلدیردی.
ایلان ماسک بو تۉغریده “حقیقتن بیز امریکالیکلر مالیهسینی طالبانگه یوبارهیبمیزمی؟ دېگن سورداغ بیلن مناسبت بیلدیردی.”
عینی حالده، یقین هفتهلر ایچیده آقسرایگه باریب امریکا حکومتینی قۉلگه آلیشی کوتیلگن دونالد ترامپ هم، بو حقده مناسبت بیلدیریب، بو یاردملر تۉختهتیلیشیگه تاکید قیلدی.
دونالد ترامپ فلوریداده اۉتکزیلگن اخیرگی خبری ییغینیده بو مسالهنی تیلگه آلگن اېدی.
طالبان و امریکا حکومتلری نینگ مناسبتی
بو بحثلر طالباننی هم مناسبت بیلدیریشگه مجبورلنتیردی. طالبان سۉزلاوچیسی نینگ اۉرین باسری حمدالله فطرت بو حقده بیلدیرگن مناسبتیده، امریکا طالبانگه هیچ قندی مالی یاردم بېرمهگنینی ادعا قیلدی.
طالبان سۉزلاوچیسی اۉرین باسری نینگ تاکیدلشیچه، امریکا نهفقط طالبانگه مالی یاردم بېرمهگن، بلکیم افغانستان سرمایهلرینی هم موزلهتیب قۉیگن.
امریکانینگ افغانستانگه بۉلگن یاردمی خصوصیدهگی بحثلر، جوبایدن ییتکچیلیگیده بۉلگن امریکا حاضرگی حکومتینی هم جیم توریشگه قۉیمهدی و آقسرای رسمیلری هم بو تۉغریده تفصیلات بېرگن.
آقسرای خوفسیزلیک کېنگشی نینگ سۉزلاوچیسی جان کربی، امریکا آوازی بیلن اۉتکزگن صحبتیده، بو یاردملر طالبانگه اېمس، بلکیم افغانستان خلقی اوچون بۉلگنینی بیلدیرگن.
جان کربی نینگ ایتیشیچه” افغانستانگه یوباریلگن انسانپرورلیک یاردملر افغانستان خلقیگه ییتیشب بارگن، بو طالبان اختیاریده قۉییلگن اېمس. شونینگدېک بو یاردملردن یخشیلب نظارت اېتیلهدی.”
امریکا یاردملری قییرده صرفلنهدی؟
امریکا قوشمه ایالتلری، افغانستانده امریکا تامانیدن قوللب-قوتلنگن حکومتی قولهشیدن کیین هم، بو مملکتگه مالی یاردملرینی دوام بېریب کېلماقده دیر.
طالبان حاکمیتی دوریده امریکا تامانیدن ایکی میلیارددن آرتیق مالی یاردمی، بو مملکتنی افغانستانگه یاردم بیریب تورگن بیرینچی بویوک مملکتگه اَیلهنتیرگن.
دېیرلی طالبان نظارتی آستیده بۉلگن افغانستان مرکزی بانکی، بو حاکمیت بیرینچی ییلی هر هفته ایچیده اوشبو یاردملر کېلگنیدن خبر بېرر اېدی. بیراق قویاش ۱۴۰۲ – ییل نینگ ثور آییدن کیین طالبان بو حقده معلومات نشر قیلیشنی تۉختهتیب قۉیدی و اوشبو زماندن بیری بو یاردملر کېلیشی طالبان تامانیدن یېتکیرمهلرگه اعلام اېتیلمهیدی.
شوندی بۉلسه هم، امریکا نینگ بو یاردملری دوام اېتیب تورگنی و امریکا هر اۉن الی اۉن تۉرت کون ایچیده ۸۰ میلیون دالر افغانستانگه یوبارگنی خبر قیلینگن.
بیراق امریکا نینگ بو یاردملری انیق قییرده و قندی صرفلنیشی بیللی اېمس و بو یاردملر افغانستان انسانی وضعیتیگه ییتیشیش مقصد بۉلگن بیرحالده، اخیرگی ییللر ایچیده افغانستان خلقی نینگ اقتصادی احوالی اونچهلیک اوزگرمهگن و هلی هم خلقارا تشکیلاتلر بو مملکت جمعیتی جملهسیدن کمیده ۲۳ میلیون کیشی انسانپرورلیک یاردملرگه محتاج دېب گزارش نشر قیلماقده دیر.
امریکا یاردملری تۉختهتیلیشی نینگ عاقبتلری
میلادی ۲۰۲۱ – ییلی افغانستانده یوز بېرگن سیاسی اوزگریش و طالبان حاکمیتگه قیتیشی بیلن نهفقط بو مملکت نینگ سیاسی و حربی تیزیملری قولهدی، بلکیم اقتصادیات کبی باشقه ساحهلرهم کتته زیان کۉردی.
بو اوزگریش بیلن افغانستان اهالیسیدن کۉپ قسمی قشاقلیک بیلن یوز مه یوز بۉلیب، افغانستان نینگ بانکی تیزیمی کبی ساحهلری هم آغیر وضعیتگه توشیب قالدی.
اوشبو وضعیت باشقریلیشی و افغانستان خلقی نینگ احوالیگه ییتیشیش مقصد، خلقارا همجمعیتی افغانستانگه انسانپرورلیک یاردملری دوام اېتیب توریشینی تاکیدلدی. بو قراردن کیین اخیرگی اوچ یریم ییل ایچیده میلیونلرچه دالر ارزشگه ایگه غیرنقدی یاردم افغانستانگه کېلگن و شونگه اوخشش امریکا هم هر هفته ایچیده ۴۰ میلیون دالر افغانستانگه مالی یاردم یوبارگن.
دېیرلی افغانستان نینگ آغیر اقتصادی وضعیتی اوچون بو یاردم اونچهلیک تاثیرسیز هم اېمس اېدی و طالبان بو یاردملر سبب افغانستان تورم و پول بهاسینی باشقیریب تورماقده دیر.
شوندی اېکن امریکا نینگ افغانستانگه بۉلگن یاردملری تۉختهتیلگن تقدیرده، افغانی پول بهاسی سیزیلرلی درجهده آزهیشی ممکن. شوندی که اخیرگی کونلر ایچیده امریکا یاردمی بحثلری جدیلنگنی بیلن، افغانستان بازارلریده دالر بهاسی بیرازگینه یوقاری کېتگن. نیچه کون ایلگری افغانستان بازاریده ۷۰ افغانی بۉلگن بیر امریکالیک دالر حاضر بوگون پنجشنبه، ۲۰ – جدی، ۷۲.۳۰ افغانیگه المشتیریلماقده.
امریکا یاردمیدن بۉلگن خواطرلر
امریکا قوشمه ایالتلری نینگ افغانستانگه بۉلگن مالی یاردمیگه قرشی، شخصلر و تامانلر بو پول و یاردملردن طالبان اۉز منفعتگه فایدهلنیشینی تاکیدلهیدی.
اولرگه کۉره، بو یاردملر کۉپینچه طالبان قوللب-قوتلنیشی اوچون ایشلهتیلیب بو گروه کوچلنیشیگه سبب بۉلهدی. بیراق طالبان اېسه بو یاردملردن فایدهلنیشینی رد اېتیب کېلماقده دیر.