اېسلتمە: بو مقاله تورغن فیض‌یف نینگ «تېموری ملکهلر» کتابی بیر بۉلیمی بۉلیب «Ziyo uz» سایتیده نشر اېتیلگن، مذکور مقاله اۉزبېک تی‌وی ژورنالیستی آرقه‌لی عرب الفباسیده اۉگیریلیب، بو یېرده سیزنینگ اختیارینگیزده قوییلگن.
خانزاده بېگیم عمرشیخ میرزانینگ (۱۴۵۶-۱۴۹۴) قیزی، ظهیرالدین محمد بابر میرزانینگ آپه‌سی. او ۱۴۷۸- ییلده اندیجانده توغیلگن. اونینگ آنه‌سی– قوتلوغ نگارخانم تاشکېنت خانی یونوس خان‌نینگ قیزی اېدی.
تاریخی منبعلرنینگ گواه بېریشیچه، خانزاده بېگیم دید – فراستلی، اۉتکیر ذهنلی و عقل– ذکاوت صاحبه‌سی بۉلگن. خانزاده بېگیم عین بلاغت یاشیگه یېتگنده آته‌سی عمرشیخ میرزا تصادفاً جردن ییقیلیب، عالمدن اۉته‌دی. آته تختیگه اۉتیرگن ۱۲ یاشلی ظهیرالدین محمد بابر میرزانینگ قسمتیده دربدرلیک دوری باشلنه‌دی. یاش بابر میرزاده بابه کلانی امیر تېمور تختینی اېگه‌لش هواسی اۉیغانیب، سمرقندگه بیر نېچه حربی یوریشلر قیله‌دی. نهایت، ۱۵۰۱- ییلی سمرقندنی قۉلگه کیریتیشگه موفق بۉله‌دی. اما کۉپ اۉتمی شیبانی خان قۉشین تارتیب کېلیب، سمرقندنی قمل قیله‌دی. قمل کۉپگه چۉزیلیب، شهرده دهشتلی آچرچیلیک و اۉلیم اوجیگه چیقه‌دی. بابر میرزانینگ کۉپگینه آدملری شهرنی تشلب قاچه‌دیلر. بابر میرزا نهایت درجه‌ده کوچسیزلنیب، حتی قملنی یاریب چیقیب کېتیش امکانیتیگه قادر بۉلمی قاله‌دی. انه شوندی آغیر وضعیتده شیبانی خان بابر میرزاگه صلح تکلیف قیله‌دی. کېیینچه‌لیک انه شو واقعه‌نی بابر میرزا اۉزی‌نینگ مشهور «واقعه نامه» («بابرنامه») اثریده قوییده‌گیچه تصویرلهیدی: «بو محل‌ده شیبانی خان صلح سۉزینی آره‌گه ساله‌دی. اگر بیر طرفدین امیدوارلیک بۉلسه اېدی، یا ظهیره بۉلسه، صلح سۉزیگه کیم قولاق سالر اېدی. ضرورت بۉلدی، صلح‌گینه قیلیب، کېچه‌دین ایککی بۉله یاووشیب اېدی‌کیم، شیخزاده دروازه سیدن چیقیلدی. والده‌م خانمنی آلیب چیقدیم. ینه ایککی خاتین کیشی چیقدی: بیر بیچکه خلیفه اېدی، بیری مېنگلیک کۉگلتاش اېدی، مېنینگ اېگه‌چیم خانزاده بېگیم اوشبو چیقنده شیبانی خان‌نینگ ایلکیگه توشدی».
اما بو واقعه اصلیده باشقچهراق بۉلگن. شیبانی خان بابر میرزاگه صلح تکلیف قیلیش بیلن بیرگه، خانزاده بېگیم‌نی اۉزیگه خاتینلیکه سۉره‌گن. اگر بابر میرزا شونگه راضیلیک بېرسه، او حالده اۉز حرمینی سمرقنددن سلامت آلیب چیقیب کېتیشگه امکانیت یره‌تیب بېره‌جگینی ایتگن. بو واقعه‌نی بابر میرزانینگ قیزی- گلبدن بېگیم، «همایوننامه »ناملی اثریده قوییده‌گیچه تصویرلهیدی: «انه شوندی وقتده شاه بېک (شیبانی خان) اگر اۉز اېگه‌چینیگز خانزاده بېگیم‌نی مېنگه خاتینلیککه بېرسنگیز صلح توزیله‌دی و همجهتلیک علاقه‌لری اۉرنیتیله‌دی»، – دېب ایتکیزیب یوباردی. آخر خانزاده بېگیم‌نی اوشه خانگه بېریب، اۉزلری‌نینگ قیتیشلرین ضرور بۉلدی». گلبدن بېگیم‌نینگ بو تکیلیفینی «تاریخ رشیدی» اثری‌نینگ مولفی – حیدر میرزا هم تصدیق‌لب، «اونینگ قرشیلیک کۉرستیشگه هېچ چاره‌سی قالمی، شیبانی خان بیلن صلح توزیب، اېگه‌چیسی خانزاده بېگیم‌نی اونگه خاتینلیککه بېردی» – دېب یازه‌دی. شوندی قیلیب، خانزاده بېگیم شیبانی خان نکاح‌یگه کیره‌دی و اوندن بیر اۉغیل کۉره‌دی. اسمینی خرمبېک دېب اتهیدیلر، شیبانی خان قتلیدن سۉنگ خانزاده بېگیم اوکه‌سی ظهیرالدین محمد بابر شاهنینگ سرایی – کابلگه قیتیب کېله‌دی. کۉپ اۉتمی اۉغلی خرمبېک هم وفات اېته‌دی. خانزاده بېگیم اۉزی‌نینگ عقل–ادراکلیگی و تدبیرکارلیگی نتیجه‌سی اولراق، سرای ملیکه‌لری آره‌سیده یوکسک اعتبارگه اېگه بۉله‌دی. خانزاده بېگیم بابرشاه و اونینگ تخت وارثی همایون شاه سراییده مصلحت‌چی وظیفه‌سینی بجرگن. 1544 ییلی خانزاده بېگیم قبول حق دېگن جایده عالمدن اۉته دی. آره‌دن اوچ آی اۉتگچ، اونینگ خاکینی کابلگه کېلتیریب، بابرشاه مقبره‌سیگه دفن قیله‌دیلر.
