بوکون : پنج‌شنبه 10 میزان 1404

Kabul
+10...+17° C

بوکون : پنج‌شنبه 10 میزان 1404

Kabul
+10...+17° C

اۉزبېک تی‌وی

پخش ویدیو

اېنگ کوپ اۉقیلگن

شاعر، یازووچی و ژورنالیست – شفیقه یارقین

شفیقه یارقین دیباج, محمد قاسم قاضی زاده قیزی, ۱۳۳۳ قویاش یېلی قوس آیی نینگ ۳نچی کونی سرپل ولایت نینگ قاضی خانه گذریده دنیاگه کېلگن. آته‌سی میرزا محمد قاسم قاضی زاده شاعر, افغانستان ملی شوراسی نینگ ییتینچی پارلمان وکیلی, سرپل شهری نینگ بله‌دیه باشلیغی, افعانستان نینگ معدن و صناعت وزیرلیگی نینگ یوقاری مرتبه‌لی خادمی بۉلگن. آنه‌سی محترمه اۉی بیکه‌سی بولیب, صیاد شهری نینگ آبرولی و حرمتلی کیشیلریدن بۉلگن. شفیقه، عایله نینگ تونغیچ فرزندی بۉلگن. تربیه سینی آته‌سی نینگ بیرینچی تورموش اورتاغی بانو “تاجور” دن آلگن. تاجور خاتون سوداگر ” ناربای” خان تاجر باشی نینگ حرمتلی و مهربان قیزی اېدی.

شفیقه یارقین حالی اوچ یاشیده ایدی که, عایله‌سی سرپلدن مزار شریفگه کوچدی. او, آلتینچی صنفگچه مزار شریفده‌گی سلطان راضیه لیسه‌سیده اۉقیگن. آته‌سی نینگ ایشی کابلگه اوزگرگچ, ییتنچی صنفدن رابعه بلخی لیسه‌سیگه اوقیشینی دوام ایتیره‌دی. نهایتده ۱۹۷۲نچی ییل بیرینچی اورین بیلن مکتبنی تمامله‌یدی. دیباج، کانکور سیناوینی یوقاری (۳۳۵) بل بیلن تاپشیره‌دی. او، اوز آرزوسیده‌گی؛ کابل بیلیم یوریتی نینگ ادبیات و اجتماعی فنلر فاکولته‌سی نینگ ژورنالیزیم بولیمیده تحصلینی دوام ایتیره‌دی. ۱۹۷۶ ییلیده بیلیم یورتنی اعلی بهالر بیلن تمامله‌یدی. اونینگ یکونی علمی درجه‌سی, تیل و ادبیات فنلری بوییچه دوکتورلیک دیر. دیباج یارقین، تیزیسینی ۱۹۹۹ ییلی اوزبیکستان جمهوریتی فنلر اکادیمیه‌سی نینگ «امیر علی شیر نوایی» آتیده‌گی تیل و ادبیات بیلیم یورتیده دفاع قیلیب, (پی ایج دی) درجه‌سیده‌گی دیپلومینی قولگه کیریتگن.

«شعر بو سېوگی نینگ تیلی دیر, شاعر اېسه مهر و معنا اېلچیسی» دېگنلری دیک؛ شفیقه شونده‌ی ییتوک شاعر که سۉزلر اونینگ قلمی بیلن جان آله‌دی. او, باشقه شاعرلر کبی ایکی تیل یعنی, اۉزبېگچه و فارسچه تیللریده ایجاد قیله‌دی. گرچند او دری تیلیده ایجادینی باشله‌گن بۉلسه-ده, کیېنگی ایجادلریده آنه تیلی یعنی اۉزبېکچه اۉز اۉرینینی اېگه‌له‌گن. اونینگ شعرلریده عیاللر نینگ ایچکی دنیاسی, روحی کېچینمه‌لری, گوزه‌لیگی, حسیات و تویغولری, حیات و طبعیتگه قره‌شلری کۉزه‌تیله‌دی. او، الهاملرینی ادبی اسلوب بیلن قریشتیریب شعرلریده عکس اېتیره‌دی.

بولردن تشقری شفیقه یارقین، شعرلریده وطن‌سېورلیک، ملت‌سېورلیک تویغولری و اجتماعی غایه‌لرنی ایشله‌گنی یققال کۉرینه‌دی. او، هر یېرده بۉلسمه‌سین؛ وطنیگه و خلقیگه بۉلگن سېوگیسی و مهری بیلن یشه‌یدی. شو نینگ اوچون هم اونینگ شعرلریده دایم, وطنیگه بۉلگن سېوگیسی قینب توره‌دی. اینیقسه: «اېرکینلیک», «یارقین کېله‌جک»,«تاپیلمس»,«ستم اۉلکه‌سی», «غربت همدمی», «هجرت بهاری», «صلح اوچون کوره‌ش», «سرگذشت» و باشقه شعرلریده بو مهرنی کۉزاتیش ممکن.

اونینگ شعری تۉپلملری قویده‌گیلر دیر:

۱-اویغاق توشلر ۱۳۸۹ قویاش یېلی

۲-کوچ فرشته ها ۱۳۸۹ قویاش یېلی

۳-آلیس دن بیر سیس ۱۳۸۸ قویاش یېلی

۴-تون توگنمس اېمس ۲۰۲۳ میلادی یېلی

دیباج نینگ باشقه اثرلری مثال حکایه‌لر، علمی-تحقیقی کتابلر و مقاله‌لر شامل 40ته‌گه یقین باسیلگن اثرلری, ۲۰ته باسیلمه‌گن کتاب و رساله‌لری موجود.

شفیقه یارقین, علمی فعالیتلری آره‌سیده کۉپلب ساحه‌لرده ایش آلیب بارگن. اۉرنک: افغانستان ملی رادیوی-تلویزیونیده ادبیات مدیری, افغانستان علوم اکادمیسیده اسناد و ارتباط ریسی, ملی شورا نینگ سنا مجلیسیده نشرات عمومی باشلیغی, جوزجان ولایتی نینگ فرهنگی مشاوری, جوزجان خاتین-قیزلر شوراسی ریسی, جوزجان عالی تحصیلات موسسه‌سیده استاد, خاتین-قیزلر وزیرلیگیده مسلکی مُعین و اۉزبېکستان علوم اکادمیسیده کتته علمی عضو بۉلیب ایشله‌گن. عین حالده «تربیت» مجله‌سی نینگ مسوول مدیری مقامیده فعالیت کۉرستگن.

قوشیمچه قیلسک بیگوم دیباج, بیر نیچه لویه جرگه‌لرده نماینده صفتیده، کۉپلب علمی و فرهنگی اویوشمه‌لرده نماینده صفتیده, کۉپلب علمی و فرهنگی اویوشمه‌لرده عضو همده بیر قنچه ایچکی و تشقی خلق ارا علمی سیمنار, کنفرانس و ییغنلرده فعال قتنشگن. آلمان سرتاسرلیک ملی تلویزیونی شفیقه یارقین حیاتی و فعالیتلری حقیده قیسقه مستند بیر فلم یره‌تیب, اونی بیر نیچه قتله صنعی یولداش آرقه‌لی بوتون دنیاگه ترقتگن.

شفیقه دیباج، کۉپلب ساورینلر و مکافاتلرگه اېگه بۉلگن جمله‌دن:

1- افغانستان جمهوریتیدن : (۲۰۱۱) ۱۳۹۰ نچی یېلده «ملالی» عالی ساورینی, (۲۰۱۰) ۱۳۸۹ نچی یېلده «غازی میر بچه خان» عالی ساورینینی, (۲۰۰۷) ۱۳۸۶ نچی ییلده “مجمع” فقرالیک جمعیتی تشکیلاتی تمانیدن “آزادلیک” مکافاتی, افغانستان دیموکراتیک جمهوریتیدن “حکیم ناصر خسرو بلخی” ادبی مکافاتی, افغانستان دیموکراتیک و اسلامی جمهوریتی حاکمیتلری تمانیدن ایکی مرته مطبوعات مکافاتی ینه بیر نیچه “صداقت مدالی”, ایکیته “فخری بیلگیسی”, اوزه‌ل رغبتلنتیریش عنوانلری, اطلاعات و فرهنگ وزیرلیگی نینگ 3 مطبوعاتی ساورینلری و بیرینچی درجه‌لی تقدیرنامه‌لری.

۲- ۱۹۹۹ نچی یېلده اۉزبېکستان جمهوریتیدن “بابر خلق ارا فوندی” نینگ آلتین مدالی و مکافاتی.

۳- اسلامی ایران جمهوریتیدن: (2011) 1390نچی یېلده «داکتر محمد معین» خلق ارا مکافاتی, (۲۰۰۸) ۱۳۸۷ نچی یېلده ایکی جلد « اوزبیکچه-فارسچه لغت» کتابی اوچون «یېل نینگ اینگ یخشی کتابی» مکافاتی, «فصل کتابی ساورینی»

۳- ۲۰۱۹ نچی ییل آسیا مدنی میراثلری خلق ارا جمغرمه‌سی ” آرمانشهر” تمانیدن بیریلگن “سیمرغ تینچلیک مکافاتی”.

۴- ۲۰۲۱ نچی یېل قزاقستان جمهورتیده اوتکزیلگن “جهان استعدادلری جمغرمه‌سی نینگ آنلاین تنلاویده باله‌لر حکایه‌سی اوچون ایکینچی درجه‌لی دیپلوم و مکافات.

شفیقه یارقین سۉنگی ییللرده افغانستانلیک ۵۰ کیشی خاتین-قیزلر و شاعرلردن عبارت گروه‌گه باله‌لر ادبیاتی بویچه کانتینت یره‌تیش یولنه‌نیشیده رهبرلیک قیلیب کیلماقده. بو فعالیتی نینگ سۉنگیجیده ۱۵۰۰دن آرتیق شعر و ۱۸۳ ته باله‌لر ایرته‌گی فیسبوکدن نشر اېتلیب کیلماقده و ایریملری بعضی مجله‌لرده نشر اېتلماقده.

شفیقه یارقین، اوز علمی فعالیتلری یانیده یاش یازووچی و شاعر خاتین-قیزلرنی قوللب-قوتلب کیلماقده. دیباج, فقط شعر و تفکر ایمس, بلکه کېله‌جگنی یۉره‌گی بیلن یره‌ته‌دی؛ ینگی اولاد نینگ حمایه‌چیسی, ساکنلیک نینگ استادی و ادبیات بیلن انسانیت اورته‌سیده‌گی کوپریگی دیر.

 

شریک قیلینگ

Related Posts

Add New Playlist