بگرام حربی هوا مرکزی، افغانستان پایتختی کابلدن ۶۰ کیلومتر اوزاقلیکده پروان ولایتیده جایلشگن. اوشبو مرکز سونگگی ۲۰ ییل دوامیده افغانستانده‌گی اوروشلر نینگ مرکزی بۉلیب تاریخی و استراتیژیک اهمیتگه ایگه ایکنلیگی بیلن بیرگه، بوگونگی کونده او منطقوي و دنیا سیاستده‌گی اینگ کتته معمالریدن دیر. بگرام طالبان نظارتیگه اۉتگن بۉلسه-ده، حلی هم استراتیژیک رمزی صفتیده تنیله‌دی.
تاریخي منظره
- بگرام دستلب ۱۹۵۰-ییللرده شوروی اتفاقی یاردمی بیلن قوریلگن و ۱۹۷۹–۱۹۸۹ ییللرده شوروی اصطلاحسی دوریده کینگه‌یتیریلگن.
- کمونیستیک ریجیم قولاگچ، بو حربی هوا مرکزی ایچکی اوروشلرده بیر نیچه مراتبه ایگه‌للنگن.
- ۲۰۰۱- ییلده امریکا افغانستانگه کیرگچ، بگرام اینگ مهم خارجی حربی هوا مرکزیگه ایلندی.
- امریکا باشقرووی آستیده بو مرکز شهرچه‌گه اۉخشردی: اوزون اوچیش یۉللری، زمانه‌وی کسلخانه‌لر، ردار تیزیملری، مخفی قماقخانه و لوجستیک مرکزلری.
بگرام نینگ ترورگه قرشی اوروشده‌گی رۉلی
بگرام یلغوز اوچیشلر اوچون ایشله‌تیلما‌گن؛ او امریکا و ناتو حربی عملیاتلری مرکزی بۉلگن. مخفی قماقخانه‌لری اېسه انسان حقوقلری بوزیلیشی بیلن باغلیق جدی اعتراضلر کېلتیریب چیقرگن. بگرام حربی هوا مرکزیده‌گی ستراتیژیک جایلشوو و تکنالوژی‌لر اونی حدودده‌گی تروریزمگه قرشی کوره‌شیش نینگ مرکزیگه ایلنتیرگن.
امریکا نینگ کوتیلمه‌گن چیقیشی و سیاسی عاقبتلر
۲۰۲۱ – ییل ۲-جولایده امریکا بگرامنی تۉلیق بوشاتدی، افغانستان کوچلری اېسه بو حرکتدن خبردار بولمه‌دی. بو وضعیت حکومت و قوشینلر اوچون کتته روحی ضربه بۉلدی بو بیلن بیر نېچه هفته ایچیده طالبان بگرامنی ایگلله‌دی و بو واقعه اولر نینگ غلبه‌سینی رمزی طرزده کۉرسه‌تیلدی.
بگرام طالبان نظارتیده
- افغانستان دولتی طالبان نظارتیگه اوتیشی بیلن بگرام هم اولر نظارتی آستیگه اوتدی. طالبان بگرامنی حربی نمایش او ییرده‌گی اسکیریب یاتگن حربی جهاز‌لرنی رسمگه توشیریب عامه‌وی اخبارات واسطه‌لریده کۉرسه‌تیش آرقلی کوچ رمزی صفتیده ایشله‌تماقده.
ایش بیلرمانلر، طالبان بگرام ایچیده‌گی ایلغار تکنالوژی‌لردن تۉلیق فایده‌لنه آلمسلیگینی تأکیدله‌یدی؛ کۉپلب تخنیکی جهازلر ایشله‌مای قالگن یاکه یۉق قیلینگن.
بوگونگی سیاسي وضعیت، امریکا نینگ احتمالی قیتیشی
ایریم غربی تحلیلچیلر، اگر داعش خراسان خوفی آشسه، امریکا یشیرینچه یاکه چیکلنگن عملیاتلر اوچون بگرامگه قیتیشی ممکن دېب حسابله‌یدی. کابل شمالی اطرافیده نامعلوم اوچیشلر بو احتماللرنی کوچه‌یتیره‌دی.
منطقه دولتلری نینگ خواطری: چین، روسیه و ایران امریکا نینگ بگرامگه قیتیشی منطقوی خوفسیزلیکنی تهدید قیلیشی ممکنلیگینی بیلدیرگن. اولر بو حالتنی مرکزی آسیاده‌گی سیاسی و امنیتی رقابت دیب حسابله‌یدی.
طالبان و سیاسی ایشله‌تیلیشی: طالبان بگرامنی اۉز کوچینی نمایش قیلیش اوچون ایشلتماقده. طالبان بو بیلن ایچکی و تشقی مخالفلریگه «افغانستان تولیق بیز نینگ نظارتیمیزده» دییه بیلدیرماقده.
قوراللی گروهلر تهدیدی: خلق‌ارا خوفسیزلیک اداره‌لری نینگ آگاهلنتیریشیچه؛ اگر طالبان نظارتنی سقله‌آلمسه، بگرام داعش و باشقه قوراللی گروهلر اوچون ستراتیژیک نقطه‌گه ایلنیشی ممکن، بو اېسه کابل و شمالي حدودلر اوچون خوفنی آشیره‌دی.
کیینگی سناریولر:
۱. بگرام فقط رمزی حربی هوا مرکزی صفتیده قاله‌دی.
۲. امریکا یاکه اونینگ اتفاقچیلری داعش تهدیدی آستیده چیکلنگن یاکه یشیرین عملیاتلر اوچون بگرام حربی هوا مرکزیدن فایده‌لنیشی ممکن.
۳. منطقوی کوچلر رقابتی بگرامنی یشیرین جنگ میدانیگه ایلنتیره‌دی.
۴. نظارتنی یۉقاتیش بگرامنی ینگی بیقرارلیک مرکزیگه ایلنتیره‌دی.
بگرام نه‌فقط تاریخی و ستراتیژیک اهمیتگه ایگه، بلکه منطقوی سیاستده‌گی یشیرین جنگ میدانی صفتیده قالماقده. طالبان، داعش و امریکا نینگ رولی بو حربی هوا مرکزی نینگ کیله‌جگینی بیلگیله‌یدی و هر بیر قرار افغانستان و مرکزي آسیا اوچون عاقبتلرگه ای
