سۉنگّی کونلرده طالبان و پاکستان اۉرته‌سیده‌گی مناسبت‌لر کوتیلمه‌گن بیرحالده تره‌نگله‌شیب، هر ایکّی ممللکت بیر بیراویگه قرشی کېنگ حربی هجوملرنی اویوشتیردی.
طالبان پاکستان‌گه قرشی تورگن بیر حالده، بو مملکت‌نینگ اساسی رقیبی بۉلمیش هندوستان بیلن مناسبتلرینی یخشی تامان یۉنلتیرماقده. پاکستان و طالبان‌نینگ اۉرته‌سیده‌گی علاقه‌لر یامانلشگنیگه اساسی سبب هم شو مساله بۉلگنی تیلگه آلینه‌دی.
بو یازوده طالبان، پاکستان و هندوستان تشقی سیاستیده‌گی بو اۉزگریشلر قنچه‌لیک طالبان منفعتی و ضرریگه بۉلگنی خصوصیده بیر نظر تشله‌ماقچی میز.
دستلب پاکستان و هندوستان‌نینگ طالبانگه نسبتن سیاستیده یوز بېرگن اۉزگریش حقیده کۉپراق آچیقلیک بېریش مقصدیده یقین‌ده یازیلگن مقاله‌نینگ بیر قسمینی بو یېرده ینه بیربار شریک قیلیشنی مقصدگه موافق کۉردیک.
دنیا و منطقه کوچلری رقابت‌لری میدانی بۉلگن افغانستان
روسیه و امریکانینگ افغانستان خصوصیده بۉلگن رقابت‌نی دنیا مقیاسیده توشینسک، کیچیکراق مقیاسده هم طالبان و افغانستان منطقوی تارتیشوولر دقت مرکزیده دیر. شو اساسده، هندوستان و پاکستان‌نینگ افغانستان و طالبانگه نسبتن تارتیشوولری شوکونلر بیر قنچه اۉزگریشلر گواهی بۉلماقده.
بو اۉزگریشلر دایره‌سیده، هندوستان طالبان تشقی ایشلر وزیری امیرخان متقی‌دن میزبانلیک قیلدی و بو تامانده پاکستان‌ده هم اخیرگی کونلرده، طالبانگه قرشی جدی تورگن و ایکّی تامان آره‌سیده کوچلی تۉقنه‌شوو یوز بېردی.
بو مساله‌لرگه دقت قیلگنده بیله‌میز که افغانستان خصوصیده بۉلگن تارتیشوولر ینگی بیر باسقیچ‌ده جدیلشگن. اوزاق ییللر طالبان بیلن یخشی مناسبتده بۉلگن پاکستان‌نینگ مذکور گروه بیلن آره‌سی یامانلشگن و او تامانده پاکستان‌نینگ اساسی رقیبی بۉلمیش هندوستان هم اوزاق ییللر طالبانگه قرشی گروه‌لرنی قۉللب-قوتلش‌دن سۉنگ، اوشبو گروه بیلن مناسبتلرینی یخشی‌لب اونینگ یېریک دیپلوماتی‌نی کوتیب آلیش اوچون تیارلیک کۉرماقده. بو واقعه‌لر بیزگه افغانستان خصوصیده تارتیشوولر هلی هم جدی بۉلگنی همده پاکستان و هندوستان‌نینگ طالبان بیلن اوزاق‌لشیشی و یقین‌لشیشی، سیاست‌ده ابدی دوست و دشمن یۉق دېگن بیر مساله‌نی آچیقله‌یدی.
طالبان‌نینگ پاکستان و هندوستان‌گه نسبتن سۉنگّی سیاستی‌نینگ ایجابی و سلبی نتیجه‌لری نیمه دیر؟
طالبان سۉنگّی کونلرده اۉزی‌نینگ اساسی سابق حامیسی بۉلگنی ادعا قیلینگن پاکستان بیلن مناسبتلرینی یامانلشتیریب، هندوستان بیلن علاقه‌لرینی تیکلماقده.
طالبان تشقی سیاستیده کّه بیر کۉرینیشده بو اۉزگریش یوز بېریشی البته ایجابی و سلبی تاثیرلری بار دیر بو یېرده شو مساله تۉغریسیده بیراز فکر بیلدیرماقچیمیز و بو ایجابی و سلبی تاثیرلرنی قوییده‌گی موضوعلرده کوتیش ممکن.
اسلامی مملکتلرنینگ طالبان‌دن یوز اۉگیریشی: طالبان و پاکستان اۉرته‌سیده تۉقنه‌شوو یوز بېرگنده، تورکیه‌نینگ «سی‌ان‌ان» یېتکیرمه‌سی بو خصوصده بۉلگن بحثی‌ده، پاکستان‌نی تورکیه‌نینگ ایناغه‌سی اتب، تورکیه حکومتی طالبان و پاکستان‌دن بیرته‌سینی تَنله‌ماقچی بۉلگن تقدیرده، پاکستان‌نی تَن‌لشی حتمی دیر دېب معلوم قیلگن.
بو سۉزلر، بیر مساله‌نی آچیقله‌یدی که اسلامی مملکتلر، طالبان بیلن پاکستان اۉرته‌سیده بیرته‌سینی تَن‌لگن تقدیرده بو پاکستان بۉلیشی حتمی چونکه تورکیه ییللردن بېری پاکستان بیلن یقین مناسبتی بار و بوندن تشقری پاکستان اسلامی یېریک مملکتلردن ینه بیری بۉلمیش سعودی عربستان بیلن استراتیژیک بیر بیتیم امضاله‌دی. بو کېلیشوو کېره‌ک بۉلگنده پاکستان‌گه قرشی هجوملرگه سعودی عربستانی هم اشتراک قیلیب، قرشی توریش‌گه مجبور قیله‌دی.
شونده‌ی اېکن طالبان، پاکستان بیلن کوچ سینه‌شی نه‌فقط حربی ضربه کۉریشی ممکن بۉله‌دی؛ بلکه سابقده طالبان‌دن سیاسی و اقتصادی همکارلیکلری بۉلگن عرب مملکتلری هم طالبانگه قرشی توریشی هم ممکن دیر.
طالبان انزواسی‌نینگ دوامی: طالبان‌نینگ هندوستان بیلن یقینله‌شیشدن کوتگن نتیجه‌سی، بو گروه بیلن دیپلوماتیک علاقه آلگن مملکتلر رویخطی‌ده ینه بیر مملکت بۉلسه هم کۉپه‌یتیریش دیر. بو اېسه تۉرت ییل‌دن بېری آغیر انزواده قالیب کېلگن طالبان اوچون کتّه دیپلوماتیک یوتوق حسابلنه‌دی.
بیراق بو مساله‌نی آچیق‌راق کۉرگنده، طالبان اوچون بو دیپلوماتیک امتیاز اونچه‌لیک هم کېنگ مهم اېمس و یالغیز هندوستان‌گه خلاصه بۉلیب قاله‌دی چونکه حاضرگی شرایط‌ده هیچ بیر مملکت، هندوستان‌نینگ قراریگه ته‌ینیب طالبانگه یقینله‌شیشی ممکن اېمس. بونی هندوستان‌نینگ حاضر امریکا بیلن مناسبت‌لری یامانلشگن بیرحالده، شرق‌نینگ کوچلی مملکتلری بۉلمیش چین و روسیه بیلن رقابت‌ده بۉلگن وضعیتدن کېلیب چیقیشینی ایتیش ممکن.
دېیرلی طالبان‌نینگ پاکستان بیلن رقابتگه توشیب هندوستان‌گه یقینله‌شیشی، یوقاریده بیلدیریب اۉتگنیمیزدېک اسلامی مملکتلرنی اۉزیگه نسبتن مناسبت‌لری ساووشی بهاسی بیلن تېنگ.
البته بو طالبان منفعتلریدن بیری، بو حاکمیت ایریم ملی‌گرا فکرلرگه اېگه‌میز دېب یورگنلرنی فکرینی اۉزیگه آلیب کېلیب، طالبان شونده‌ی فکرلرگه اۉزلرینی بیر حکومت اوله‌راق تانیشتیریب، ایچکی مشروعیت آلیشگه اولگوریشی هم ممکن دیر.
افغانستان اوچون اقتصادی زیان: طالبان شونده‌ی بیرحالده پاکستان بیلن اۉز مناسبتلرینی بوزیشگه اولگورگن که افغانستان اقتصادی نقطهی نظردن «صادرات و واردات» ساحه‌لریده هر بیر مملکت‌دن کۉره، پاکستان‌گه کۉپراق باغلیق.
افغانستان‌نینگ صادرات توارلریدن کتّه قسمی پاکستان یۉللری آرقه‌لی یوباریله‌دی و وارداتی هم کۉپینچه شو یۉل آرقه‌لی عملگه آشیریله‌دی. شونده‌ی اېکن پاکستان بیلن مناسبت‌لر بوزیلیشی چېگره‌لر یاپیلیشی‌گه سبب بۉلیب، افغانستان بازارلری همده سوداگرلریگه کتّه زیان آلیب کېلیشی ممکن دیر. بو وضعیت اېسه حاضرگی وقتلرده، آغیر احوالده بۉلگن افغانستانلیکلر اوچون اولکن اقتصادی سلبی نتیجه آلیب کېله‌دی.
خلاصه
طالبان‌نینگ پاکستان و هندوستان برابریده اختیار قیلگن سۉنگّی سیاستی، اوشبو گروه بیلن دیپلوماتیک علاقه‌سی بۉلگن مملکتلر ایچیده هندوستان‌نی هم علاوه قیلسه و باشقه طرفدن پاکستان بیلن وقتینچه‌لیک اوروش اویوشتیریب، ملی‌گرامیز دېب افغانستان آتیده اوچینیب یورگن فکرلرنی اۉزلریگه تارتیب، اۉزلریگه بیر حکومت اوله‌راق مشروعیت بېرماقچی. لېکن عمومی آلگنده بو طالبان و افغانستان‌نینگ انزواسی دوامی‌گه سبب بۉلیب و افغانستان اوچون اقتصادی ضرر اۉرته‌گه آلیب کېلیشی کۉرینیب تورگن. بو سلبی نتیجه‌لردن، البته افغانستان خلقی آغیر ضرر کۉریب، اولر طالبان‌نینگ بو سیاستی بهاسینی تۉله‌یدیلر.
