تاریخ دوامیده هر ملت اۉزیگه خاص بېلگی و رمز تنلب, اۉزلری نینگ توره و فرهنگ، کیملیک و بارلیکلرینی شو رمز و بېلگیگه باغله‌گنلر. اولر اوشبو رمزلردن، اقتدارده‌گی کوچ و معنوی قوت آلیش مقصدیده هم ایش آلگنلر. اۉرنک، مملکت باشقروولریده دواملی قالیش و اوروشلرده اېسه غلبه قازانیشدن بحث قیلیش ممکن. ایریم یورتلر نینگ نشانلری:
-امریکا بېلگیسی لاچین: کوچ, اېرکینلیک و یوقاریلرگه اوچیش رمزی.
-فرانسه بېلگیسی خوراز: اویغانیش, جسارت و ملی فخر تمثالی دیر.
-انگلیسلر بېلگیسی شیر: قراللیک, جسارت و کوچ رمزی.
– چین بېلگیسی پاندا: تینچلیک, یومشاقلیک و دوستلیک تمثالی دیر.
-آسترالیا نشانی کانگرو یا ایمو (تیوا تاووق): بو ایکی حیوان فقط آلدینگه حرکت قیلگنی اوچون هم, اولر ترقیات و کېله‌جککه اینتیلیش رمز دیب قبول کۉرینگنلر.
اېندی اېسه تورکلر نینگ بېلگیسی بۉلگن بوزقورت فکتلری بیلن تانیشه‌میز:
بۉری بېلگیسی تورک ملیتچیسی, پان تورکسیزیم قۉل رمزی دیر. سیاسی پارتی قره‌شلریدن قطع نظر, ملیتچیلر و اولرگه باغلیق بۉلگن گروه‌لر تماندین ایشله‌تیله‌دی. بوزقورت اشاره‌سی اسلامکچه بۉلگن ییلدیزلر و تورک افسانه‌سیده‌گی کول رنگ بۉری نینگ رولیدن کېلیب چیققن بۉلیب, کوچمنچی و تینگریلیک مدنیتدن تورکی خلقلرگه تیگیشلی بۉلگن.
تاریخی تدقیقاتلر شونی کۉرسته‌دی که بو بېلگیدن غربگه کوچیب کېلگن؛ هونلر, قپچاقلر و بیچینیکرلر کبی تورلی تورکلر اۉز نسل-نصبلرینی افاده‌لش اوچون فایده‌لنگنلر. تورک خاتینلری نینگ کول رنگ بۉری بېلگیسینی یسه‌گن میناتوریلری موجود.
فایده‌لنیش:
تورکلر, نېگه بوزقورتنی اۉز بېلگیلری صفتیده تنله‌گنلری حقیده تورلی روایتلر بار.
بوزقورت نینگ تورک داستانلریده‌گی، شونینگ دیک تورک خلقی نینگ اعتقادلریده‌گی رولی قوییده‌گیچه دیر:
۱.آته اوله‌راق بوزقورت
بوزقورتدن کېلیب چیقیش ایشانچی تورکلرگه اۉزاق وقت آقیمیده کتته غرور، ایشانچ و کېله‌جککه امید بیلن قره‌ش تویغوسینی بیرگن. کیمی داستانلرده آنه، ایریملریده اېسه آته صفتیده کۉرینگن بوزقورت، کۉپینچه تورک اوروغی یوقالیش چاغیده اېکن، تاپیلیب و تورکلر نینگ نسل-نصبینی دوام اېتیره‌دی. شو طریقه او، تورک اوروغینی مقدسلشتیره‌دی.
۲.یۉلکورستووچی و قوتقرووچی صفتیده بوزقورت
تورکلرنینگ ملی یشمیده کتته تاثیر کۉرسته‌دیگن حرکتلرگه کیریشه‌دیگن پیتلرده، بوزقورت اولرگه یۉل باشچیلیک قیله‌دی. اۉرنک، ایرگنه‌قون داستانی و قوتلی تاغی افسانه‌سیده ملی بیر یۉل باشلاووچی رولینی اۉینه‌یدی. تورک قیین احوالگه توشگنده، بوزقورت تاپیلیب اونی قوتقه‌ریش، باله‌سیگه مهر بیلن قره‌یاتگن آنه یا که آته نینگ ایچکی سیزگی تویغوسینی اېسله‌ته‌دیگن درجه‌ده چوقور معناگه اېگه دیر. گویا بوزقورت, معنوی بیر عالمدن تورک خلقی نینگ آقیب باره‌یاتگن حیاتینی دایم کۉزه‌تیب توره‌دی و اولرنینگ باشیگه قیینچیلیک توشگنده، ییچیم تاپمه‌گنده تاپیلیب، یاردم بېره‌دی. تورک تاریخیده کۉپلب قهرمانلر بوزقورت تمثالی بیلن افاده قیلینگن. آشِنا سۉزی هم بوزقورت معناسینی بېره‌دی. هون و کۉک تورک خلقلری سلاله‌سی نینگ آتی بولیشی هم تصادف اېمس.
اېسکی تورکچه‌ده بوزقورت، “کۉک بۉری“ یا که “بۉری” دېب اته‌لگن. بو یېرده بۉری یا که بورو سۉزی «بار’ری» یعنی قورت معناسینی بېره‌دی. “کۉک” اېسه بو کونگی کو’ک یا گۉک سۉزی نینگ اېسکی ایتیلیش شکلی دیر. بیراق، کۉک یا گۉک سۉزی بو یېرده ماوی رنگنی تصویرلش یا که آسماننی افاده‌لش اوچون اېمس، بلکه بویوک یا که اولوغ انگله‌میده ایشلتیلگن. اۉرنک اوچون، کۉک تینگری، اولوغ تینگری دېگنی دیر.
تورک داستانلری آره‌سیده اینیقسه اعتبارنی تارته‌دیگنلر قوییده‌گیچه دیر:
– اۉغوز داستانی
– بوزقورت داستانی
– ایرگنه‌قون داستانی
– کوچ داستانی
بو تۉرتته داستانینگ عمومی و اساسی موضوسی، بوزقورت دیر.
اۉغوزخان داستانیده: یوریشلری بوییچه خاقانگه بوزقورت یۉل کۉرستیب، یۉل باشچیلیک قیله‌دی و اۉغوزخان نینگ لشکرلری شو سببلی موفقیتلرگه اېریشه‌دی.
بوزقورت داستانیده: قول-ایاقلری کیسیلیب اولیمگه تشلب کیتیلگن بیر اوغیل باله‌نی اوروغچی بۉری توزه‌تیب، باققه‌دی. دشمن لشکرلری باله‌نی اولدیره‌من دیگنده اونی الیب آلتای تاغلریگه قاچیره‌دی. اونته باله‌لری بوله‌دی شو ترتیب تورک نسلی دوامی ساغلنه‌دی. قاآن بۉلگن آشینا، بوزقورت نینگ آنیسیگه اونوتمه‌گنینی کۉرستیش اوچون چادری نینگ الدیگه بۉری باشی بۉلگن بیراق تیکه‌دی.
ایرگنه‌قون داستانیده: تیمیر تاغنی ایریتیب چیققن بوزقورت, تورکلر اوچون یۉل کۉرسته‌دی. ایرگنه‌قوندن چیققندن سۉنگ، تورکلرنینگ ایلک خاقانی بورته-چینه یعنی بوز-بۉری یا بوزقورت آتینی الگن.
کوچ داستانیده: آنه یورتدن چیقیب کیتیشگه مجبور بۉلگن تورکلرگه، بیر بوزقورت یۉل کۉرسته‌دی.
بولرنینگ قبتالیده ده‌ده قورقوت حکایه‌لریده بۉری یوزی نینگ مبارک و قوتلو بۉلگنی ایتیله‌دی.
اۉرنک حکایه‌لریدن بیریده: سلور قزان، قورت بیلن علاقه آلیب، اونگه آنه وطنیدن خبر کیتیریشینی ایسته‌یدی.
ایتنولوگی بیلیمیگه کۉره، بۉری موتیفی تورکلر اوچون تیپیک حساب بۉله‌دی. یعنی باشقه خلقلرده اوچره‌مه‌یدیگن ایتونگرافیک بیر نشان دیر. حتی قدیمگی ختای قیناقلریده هم، تورک اوروغیدن بۉلگن قبیله‌لر «بۉریدن کېلیب چیققنلر» دیب ایتیلگن اېکن، تورک بۉلمه‌گنلرگه «بۉریدن کېلیب چیققنلردن اېمس»دېگن بیر افاده موجود.
بوندن تشقری, بوزقورت نینگ باشقه بۉریلردن و حیوانلردن فرقلی اۉزیگه خاص خصوصیتلری بار بۉلیب, اولر قویده‌گیچه سنب اوتیله‌دی؛
۱- بوزقورت باشقه بۉریلر کبی اجتماعی حیات کیچیرمه‌یدی و عادتده یالغیز یشه‌یدی.
۲- بوزقورت فقط اۉز توریدن بۉلگن بیرته شریگی بیلن جفتله‌شیب و انسانلر کبی عایلوی حیات قوره‌دی.
۳-بوزقورت هیچ قچان قملگن بیر ییرگه یشه‌مه‌یدی و اسیرلیککه چیده‌ی آلمه‌یدی. اگر اسیرلیکگه توشسه, اۉزینی اولدیره‌دی یاکه هیچ نرسه ییمه‌گنی اوچون آچلیکدن اۉلیب کیته‌دی. یعنی یا اۉله‌دی یا اېرکینلیککه اېریشه‌دی.
۴-بوزقورت نینگ اینیگه هجوم بۉلگنده یا که دشمن هجومیگه دوچ کیلگنده جوده شفقتسیز بۉلیب, تجاۉزچیلرنی پرچه‌لب تشله‌یدی.
۵- اصلیده بوزقورت عادی بۉریلرگه قره‌گنده جسمأ کیچیکراق, آراسته, تازه, مهربان بیراق, عینی پیتده ذوکا, شفقتسیز و اسیرلیکنی قبول قیلمه‌یدیگان جانوار دیر. او شو اۉزه‌للیکلری بیلن عادی بۉریلردن جوده فرق قیله‌دی.
۶- بوزقورت خیانت قیلمه‌یدیگان حیوان بۉلیب, اونی هیچ قچان قۉلگه اورگه‌تیب بۉلمه‌یدی.
بوکون هر بیر تورک میراث قالگن تورکلیگی نینگ یانیده اجدادلریدن قالگن بوزقورت بېلگیسینی هم فخر بیلن قوللنه‌دیلر. ۲۰۲۴. ییل اروپا چمپیاناتیده یا جامیده, مریح دیمیرال آسترالیاگه گول اورگنیدن کیېن قولی بیلن بوزفورت رمزنی کۉرستدی. بو رمز تورکلر مدنتیده مهم, بیراق اروپا تمانیدن ملی افراطی گروه بیلن باغلیق دېب قبول قیلینه‌دی. شو اوچون«یو اف آ» اونی ایکی اۉیندن چیتلشتیردی. تورکلر بو حرکتنی ملی افتخار بیلسه‌لر-ده، اروپا تمانیدن او سیاسی حرکت دېب بیلینه‌دی. شونی بیلیشمیز ضرور که بوزقورت رمزی هر بیر تورککه بویوک مسوولیتنی یوکله‌یدی.
