طالبان تۉرت ییل حاکمیتی دوامیده رسمیتگه تَن آلینمهگنی سبب، دنیا مملکتلری تامانیدن هر قندهی بیر ییغینده چقیریلیب اشتراک اېتیشنی اۉزیگه کتته دیپلوماتیک یوتوق و امتیاز حسابلب کېلگن. بیراق بو مساله اېسه ایران اسلامی جمهوریتی اۉرتهگه بۉلگنده بوتونلهی فرق قیلهدی. حاضرگچه طالبان ایران میزبانلیگیده بۉلگن کمیده ایککی ییغینده اشتراک اېتیش اوچون تیار بۉلمهی و بو ییغینلرنی تحریم قیلگن.
بو مسالهنینگ اینگ سونگی نمونهسی، جاری هفته ایچیده ایران میزبانلیگیده منطقه مملکت مخصوص وکیللرینینگ ییغینی دیر که طالبان تشقی ایشلر وزیرلیگی اۉتگن کون بو ییغینده اشتراک اېتمسلیگینی اعلام قیلدی.
طالبان ایران تامانیدن اۉتکزیلهیاتکن ییغینده شوندی بیرحالده اشتراک اېتیش اوچون تیار بۉلمهگن که ایران اسلامی جمهوریتی سونگی وقتلرده، طالبان و پاکستان اۉرتهسیده واسطهچیلیک قیلیشنی اعلام قیلیب، باشقه بیر تاماندن طالبانگه قرشی افغانستان سابق حکومتی سیاسی سیمالرینی بیرلشتیریشگه رول اۉینماقده دیر.
ایران افغانستان و طالبان اوستیده نفوذینی کوچهیتیریشده اورینماقده اېکن بیراق طالبان بو مملکتگه یۉل بېرمهی تورگنیگه بیر قنچه سببلر بارلیگی اَیتیلهدی. بیرینچی سبب – اۉرتهدهگی ایشانچسیزلیک: طالبان حاضر رسمیتگه تَن آلینمهگنی سبب مملکتلرنینگ یخشی علاقه آوازلریگه لبیک دېب تورگن بۉلسه هم بیراق بو حاکمیت، ایرانگه نسبتن هیچ قندهی ایشانچی یۉق دیر. ایران و افغانستان ایکاوی هم دینی جریانلر تامانیدن باشقیریلیب تورگن بۉلسه هم بیراق، اۉرتهده مذهبی قرمه-قرشیلیکلر کوچلی دیر و بوندن تشقری ایران و طالبان سوو، مهاجرلر و شونگه اوخشش باشقه بیر قنچه موضوع لر خصوصیده هم تارتیشوولری بار. عموما آلگنده ایران و طالبان اۉرتهسیده هم سیاسی و هم ایدیولوژیک تارتیشوولر کوچلی دیر.
ایککینچی سبب – امریکا تاثیرلری: ایران اوزاق ییللر دیر که امریکا قوشمه ایالتلری بیلن قرمه-قرشیلیکده بۉلیب کېلماقده شو سبب طالبان امریکا تهدیدی سبب ایران بیلن حددن تشقری یقینلشیشگه یۉل قۉیمهیدی و دېیرلی ایرانگه اونچهلیک اۉز اوستیده تاثیرلی نفوذ اۉتکزیشده رخصت بېرمهیدی. اوچینچی سبب – ایراننینگ منطقهدهگی رقیبلری: ایران حکومتی، طالبان و پاکستان اۉرتهسیده واسطهچیلیک قیلیش اوچون هم تیارگرلیک کۉرسهتدی. ایران بو تیارگرلیگی خصوصیده پاکستان و طالبان هیچ قندهی اعتبار قرهتمهدی. بو اېسه ایران هلی اونچهلیک دیپلوماتیک نفوذ و کوچگه ایگه بۉلمهگنیدن کېلیب چیقهدی. تورکیه، قطر و سعودی عربستان کبی ایران منطقوی رقیبلری بار اېکن ایرانگه بو مسالهلرگه اونچهلیک هلی شرایط بېریلمهیدی.
بو مسالهلردن کېلیب چیققن حالده ایتیش ممکن که ایران، طالبان اوستیده تاثیر اۉتکزیش اوچون اورینماقده دیر و حاضر بو مسالهنی طالبان بیلن یقینلشیش آرقهلی دوام اېتیب تورگن بۉلسه هم بیراق کېلهجکده نتیجه آلمهگن تقدیرده، طالبانگه قرشی گروهلردن فایدهلنیشی هم گماندن تشقری بیر مساله اېمس.
