بیرلشگن ملت‌لر تشکیلاتی‌نینگ دوحه شهریده بۉلگن ییغینی ۲۹ – و ۳۰ – دلو کون‌لریده بۉلیب اۉتدی.
بو ییغین اېسه بیرلشگن ملت‌لر تشکیلاتی‌نینگ افغانستان‌ده طالبان قیته حاکمیت‌گه کېلگنیدن کېین ایکینچی مهم ییغینی اېدی که قطرنینگ پایتختی دوحه شهریده بۉلیب اۉتدی.
بیرلشگن ملت‌لر تشکیلاتی‌نینگ بوندن آلدین افغانستان خصوصیده بۉلگن ییغین‌لری اینیقسه دوحه‌نینگ بیرینچی ییغینی، افغانستان‌ده سیاسی اونملی بیر اوزگریش کیلتیرمه‌گنی باعث، اۉتکن ایکی کون ایچیده دوحه‌ده بۉلیب اۉتکن ییغین خصوصیده هم امیدسیزلیک و ایشانچ‌سیزلیکلرنی اۉرته‌گه آلیب کېلگن اېدی.
بیراق شونده‌ی بولسه هم بو ییغیندن ایریم امیدلر بار اېدی، چونکه مذکور ییغین‌ده دنیا بۉیلب کمیده ۲۵ مملکت نماینده‌لری اشتراک اېتیب، افغانستان کیله‌جگی خصوصیده فکر المشتیریب بیر قرار آلیشی کوتیلماقده اېدی.
دوحه ییغینی افغانستان مسئله‌سی حاضر هم دنیا هم‌جمعیتی یانیده مهم و افغانستان اوچون سۉزلشوو و بحث‌لر آرقه‌لی بیر ییچیم یۉل تاپیلیشی‌گه سعی‌وحرکت دوام اېتیلماقده‌لیگی اوچون خوش قرشی‌لنگن و بو اېسه دوحه ییغینی خصوصیده بۉلگن ایجابی فکرلرنی اېنگ اونملی‌سی اېدی.
دیمک، دوحه ییغینی بۉلیب اۉتیشی بیر قنچه نرسه‌لرنی خلققه آشکار قیلدی و قوییده بو ناکام‌لیکلرگه اشاره قیلیب اۉته‌میز.
دوحه ییغینی کوتیلگن نتیجه‌گه ایریشدی‌می؟
دوحه ییغینی اساسی بیر قنچه موضوعلر خصوصیده یۉلگه قوییلگن اېدی و بو ییغین چارچوبه‌سیده بۉلیب اۉتکن یېغیلیش‌لرگه هم انه‌شوو موضوع‌لرگه دایر بحث‌لر خصوصیده فکر المشتیریلدی.
بیرلشگن ملت‌لر تشکیلاتی‌نینگ باش کاتبی آنتونیو گوتریش، ییغین یکونیده خبری بیر کنفرانس اۉتکزیب، دوحه ییغینی‌نینگ افغانستان اوچون مهم و اونملی دیدی.
دیمک ییغین باشلنیشیده ترقه‌تیلگن معلومات‌لرگه اساس، دوحه ییغینی‌نینگ آجنداسی، طالبان حاکمیتی آستیده بۉلگن افغانستان بیلن دنیا هم‌جمعیتی قنده‌ی بیرگه‌لیکده علاقه قوریشی، افغانستان‌ده اقتصادی و انسان‌پرورلیک یاردملر، افغانستان بۉییچه مخصوص بیر وکیل تانیشتیریلیشی و شونینگدېک افغانستان‌ده انسان حق‌لری نظرگه توتیلیشینی بحث‌گه آلینیشی‌دن عبارت اېدی.
بیراق کۉرینیشیچه، بو ییغین‌ده اشتراک اېتگن مملکتلر طالبان بیلن علاقه‌لرنی کۉپه‌یتیریش و یاهم آزه‌یتیریش خصوصیده هیچ قنده‌ی بیر ینگی قرار آلگن اېمس و مملکت‌لرنی علاقه‌لری بوندن کېین هم طالبان بیلن حاضرگی وضعیتی‌گه قاله‌دی.
بو ییغین‌نینگ باشقه ایکی آجنداسی که افغانستان‌ده انسان‌پرورلیک یاردملر و انسان حق‌لری وضعیتی شامل اېدی، هیچ قندی بیر قرارگه گواه بولمه‌گن و اشتراکچیلر تامانیدن ینه اۉتکن ییغین‌لردیک یالغیز انسان‌پرولیک یاردملر دوام اېتیشی و انسان حق‌لری نظرگه توتیلیشی اوستیگه تاکید اېتیلگن.
دوحه ییغینی‌گه اونینگ اوستیده قرار آلینیشی کوتیلگن مهم موضوع‌لردن بیری، بیرلشگن ملت‌لر تشکیلاتی تامانیدن افغانستان بۉییچه مخصوص بیر وکیل تعیین اېتیلیشی اېدی. بو اېسه نتیجه‌سیز قالگن و بیرلشگن ملت‌لر تشکیلاتی‌نینگ باش کاتبی بو خصوصده بوندن کېین جدی مصلحتی بیر جریان‌نی باشلشیدن خبر بېردی.
بو مساله‌لرنی نظرگه توتیب اَیتیش ممکن که دوحه ییغینی حاضرگه قدر اونچه‌لیک عملی نتیجه‌گه قول تاپگن اېمس و بوندن کېین بیران اوزگریش افغانستان‌ده دوحه ییغینی ده آلینگن قرارگه اساس اورته‌گه کیلیشی خصوصیده خاص بیر فکرم یۉق.
بیرلشگن ملت‌لر تشکیلاتی‌نینگ جدیت‌سیزلیگی
دوحه ییغینیده، ینه بیر بار افغانستان مساله‌سی خصوصیده بیرلشگن ملت‌لر تشکیلاتی اونچه‌لیک جدی و صادق اېمس‌لیگی آشکار بۉلدی.
بو خصوصده اَیتیش کېره‌ک که بیرلشکن ملت‌لر تشکیلاتی افغانستان برچه فقراسینی نظرگه توتگن حالده، بو ییغین‌ده نماینده چقیرگن اېمس اېدی و کۉپلب ایشانچلرگه کۉره، افغانستان تامانیدن چقیریلگن فعال‌لر تانیش و واسطه‌چیلیک آرقه‌لی بارگن.
بونگه قۉشیمچه، بیرلشگن ملت‌لر تشکیلاتی طالبان حاکمیتی آستیده بۉلگن افغانستان بیلن یانده‌شووی خصوصیده یۉلینی یوقاتگندیک کۉریله‌دی، بو اېسه دوحه ییغینیده کۉپراق آشکار اېتیلدی. مثال اوچون حاضر بیرلشگن ملت‌لر تشکیلاتی یا-ده دنیا هم‌جمعیتی افغانستان‌ده اونملی بیر اوزگریش کېلتیریش اوچون اونچه‌لیک جدی اېمس و بو خصوصده دنیا حربی اره‌لشمه‌یدی و سیاسی باسیم‌لر اېسه طالبان اوستیده ایش بیرمه‌یدی، چونکه بو باسیم‌لر بیر قنچه مملکتلر تامانیدن بجریلسه و بیر قنچه مملکتلر اونگه صادق قالمه‌یدی، بونگه مثال بیرلشگن ملت‌لر تشکیلاتی خوفسیزلیک کېنگشی تامانیدن طالبان ییریک مقام‌لری سفردن تقیق‌لنگنیگه قره‌مسدن ایریم مملکتلر اولرنی سفریگه رخصت بیرگنیدن کیلیب چیقیب اَیتیش ممکن.
بیرلشگن ملت‌لر تشکیلاتی‌نینگ بیر مملکت‌ده اوزگریش کېلتیریش اوچون ینه بیر یۉلی، تحریم‌لر آرقه‌لی اقتصادی باسیم کیلتیریش دیر که بو اېسه افغانستان عادی اهالی‌سی نینگ اقتصادی وضعیتی جدی ضرر بېره‌دی.
منه شوو سبب‌لر همده باشقه بیر قنچه دلیل‌لر باعث حاضر بیرلشگن ملت‌لر تشکیلاتی افغانستان خصوصیده و بو جغرافیاده اونملی و انسان حق‌لری نظرگه توتیلگن حالده، بیر اوزگریش کېلتیرش اوچون اونچه‌لیک تاثیرینی کۉرسه‌تگن یۉق.
افغانستان توغریسیده‌گی مملکت‌لرنی جدی تارتیشوولری دوحه ییغینیده ینه اثباتلندی
اَیتیب اوتیلگندیک، بیرلشگن ملت‌لر تشکیلاتی‌نینگ دوحه شهریده بۉلگن ییغینی افغانستان خصوصیده دنیا مملکت‌لری آره‌سیده بیرلیک و اتفاق یره‌تیش اېدی. بیراق بو مقصدگه قرشی دوحه ییغینیده مملکت‌لرنی افغانستان خصوصیده بۉلگن تورلی یانده‌شوولری و کیلیشماوچیلیک‌لری نمایش‌گه قوییلدی.
مثال اوچون، روسیه، چین و ایران و شونینگدېک باشقه مملکتلر افغانستان خصوصیده قرشی فکرلری بار و اولرنی وکیل‌لری باشقه مملکتلر بیلن ایریم مساله‌لر مثال اوچون افغانستان بۉییچه نماینده تانیشتیریلیشی همده افغانستان‌دن قتنشگن فعال‌لر بیلن مذاکره اېتیلیشی خصوصیده قرشی‌لیک کۉرسه‌تدی.
بو اېسه دنیا مملکت‌لری اینیقسه شرق و غرب نینگ افغانستان خصوصیده بۉلگن کیلیشماوچیلیک‌لری حاضر هم اوز ییریده تورگنی نی اثباتله‌یدی و بو کیلیشماوچیلیک دوحه ییغینی‌دیک مذاکره‌لرنی قولا‌یلیک بیلن نتیجه بیرمسلیگیگه سبب بۉله‌دی.
شونینگدېک، افغانستان‌ده‌گی جدی موضوعلر خصوصیده هم مملکتلر آره‌سیده اتفاق یۉق. مثال اوچون انسان حق‌لری و عیال‌لر حق‌لری اونچه‌لیک که غربی مملکت‌لرنی بیرقطاری اینیقسه اروپایی مملکت‌لرگه مهم، بو ایران اسلامی جمهوریتی، روسیه و شونگه اوخشش باشقه نیچه مملکتلر اوچون اونملی اېمس و بو مملکتلر افغانستان‌ده یالغیز اۉزلرینی سیاسی و خوفسیزلیک منفعت‌لری آرتیدن.
اخیرده اَیتیش کېره‌ک که، ایران و باشقه مملکت‌لرگه افغانستان‌ده انسان حق‌لری اینیقسه عیال‌لر حق‌لری اونچه‌لیک تاثیرلی بولمسه هم بیراق بو ارزش حاضر جهانی بیر ارزش و اوندن هیچ بیر مملکت واز کیچیشی ممکن اېمس و انه شو باعث اۉتکن ایکی ییل جریانیده طالبان بیلن یخشی علاقه‌ده بۉلگن مملکتلر هم، طالبان حکومتینی رسمی تَن آلیش‌گه جرات قیله آلمه‌گن.
