قۉش‌تېپه کانالی قزیش ایشلری‌نینگ ۹۵ فایز یکونلنگنیگه قره‌مه‌ی، منطقوي سوو تأثیرلری و محلي اهالی‌نینگ یېرلرنینگ عدالتلی تقسیماتی حقیده‌گی خواطرلر حلی هم دوام اېتماقده.
مملکت‌نینگ شمالی ولایتلر یشاووچیلری نینگ ایتیشلریچه، کانال اطرافی یېرلر بیرینچیدن اۉشه منطقه‌لرنینگ حقیقي دهقانلری و یشاوچیلریگه تقسیملنیشی کېره‌ک.
جوزجان ولایت یشاوچیلریدن نجیب الله خلیلی اۉزبېک تی‌وی گه ایتیشیچه ” قوش‌تیپه کانالی‌نینگ ایشلری جریانده و ایککی ییلدن بیری ایشیته‌میز که بو سوو کېلماقچی.سوو تیزراق کېلگنی یخشی چونکه بیزنی زمینلریمیز قوروب کیتاتدی. محل یشاووچیلری شو سووگه محتاج. ایشیتگن میز که قوش‌تیپه کانالی‌نینگ اطراف‌لریگه زمین توزیع بۉله‌دی، بو زمین باید محل یشاووچیلریگه بیریلیشی کیره‌ک چون شولر محتاج و حقلی.”
مسووللرنینگ ایتیشلریچه، بو کانال فایده‌لنیشگه تاپشیریلگچ، شمالی منطقه‌‌لرده ایکینچیلیک کینگه‌ییب، آزیق-طعام صناعتی رواجلنه‌دی و ایش ا‌ۉرینلری یره‌تیله‌دی.
ملي ترقیات شرکتی گه کۉره، قۉش‌تېپه کانالی‌نینگ ایکّینچی باسقیچی حاضر ۹۵ فایزگه یکونلنگن و اونینگ یۉنه‌لیشی بۉیلب کۉپریکلر همده سوونی باشقریش بۉلیملری قوریلیشی تېز سرعت بیلن دوام اېتماقده.
اوشبو پروژه توگه‌ییشی بیلن بلخ، جوزجان و فاریاب ولایتلریده ۵۵۰ مینگ هکتاردن آرتیق یېرلرینی سوو بیلن تامینله‌نیشی رېجه‌لشتیریلگن.
دهقانلرنینگ ایتیشیچه، قۉش‌تېپه کانالیگه سوو کېلیشی بیلن محلي دهقانلر و اهالی‌نینگ ایچیملیک سووی یېتیشمسلیگی قیینچیلیگی حل بۉله‌دی و اېکینچیلیک رواجلنه‌دی.
جوزجانلیک دهقانلردن بیری الله یار بو حقده اۉزبېک تی‌وی گه شوندی دېدی ” منه شو قوش‌تیپه نینگ سووی اگر تیز فرصت‌ده قویباریلسه بیزلر بیزلر بوندن استعما قیلیب، بیزگه ایش هم کوپه‌یه‌دی سوومیز سوومیز هم کپ بوله دی کارو باریمیز هم یخشی بوله دی و بو ییرده کوپ نرسه لر کوکره دی. یعنی بغدای، ارپه، کنجد، زغیر کوکره دی. قاوون، تربوز و ترکاری ایکیلیب کوپه‌یه دی. بیزنی سویمیز هلی یوق، شو بغدای هم اریق سووی بیلن بوله دی. الله نینگ قدرتی دن بیزگه یاغیش بولمه‌گن و سیل هم کیلمه‌دی سوو هم کیلمه دی.”
مرکزي آسیا دولتلری، اینیقسه اۉزبېکستان، آمودریادن سوو آلیشدن خواطر بیلدیرماقده.
اولرنینگ فکریچه، دریا سوو حجمی‌نینگ کمه‌ییشی اېکینچیلیک و ایچیملیک سوو تأمیناتیگه سلبی تأثیر کۉرسه‌تیشی ممکن.
بعضی تحلیلچیلرنینگ ایتیشیچه، قۉش‌تیپه کانالی تۉغری باشقریلسه، اوشبو لایحه افغانستاننی قیشلاق اېکینچیلیک یۉنلیشیده اۉزینی-اۉزی تأمینلش آلیب چیقه‌دی.
ایککینچیلیک و سوو مدیریتی نینگ متخصصی محمدسالم ساعی جنابلری بو حقده شوندی دېدی ” قوش‌تیپه کانالی نینگ تطبیقی‌ده، شبهه‌سیز که اورته آسیا مملکت‌لری کم سوو بولیش‌لری ممکن. اولرگه شو جریان تاپگن سوو آزله‌دی. ولی بو آزه‌ییش بو مقصد بیلن بوله‌آلمه‌یدی که افغانستان خلقی نینگ حیاتلری قوروقچیلیک تهدیدیده بولسه و همسایه لریمیز بیزدن خفه بوله‌دی دیب اوز وطنیمیز سویینی ارزان صفتیده یا بوتونلی ایش آلمسدن همسایه لرگه بیریب قالسه.”
امودریادن باشلنه‌دیگن قۉش‌تېپه کانالی مملکت‌نینگ اېنگ کتّه پروژه‌لریدن بیری حسابلنه‌دی.
اوشبو یېریک لایحه کېله‌جگی شفّاف عهده‌له‌نیشی، قۉشنی دولتلر بیلن همکارلیک و محلی اهالی‌نینگ حقوقلرینی حمایه قیلیشگه باغلیق
