بیراق نیمه اۉزی؟ بو متاعدن قیلینگن رمز یاکه بېلگیدیر. اونی کۉتریب یوریش، سیلکیتیش، هیلپیره‌تیش ممکن. عادتده، بیرار بیر بیراقنی کۉتریب یورگن یاکه آسیب قۉیگن کیشیلر اۉزلری نینگ معین بیر دولتگه یاکه تشکیلاتگه منسوب اېکنلیگینی کۉرسه‌ته‌دیلر دېب حسابلنه‌دی.
بیراق یره‌تیش غایه‌سی، شبهه‌سیز بوندن مینگ ییللر مقّدم قدیمگی آوچیلر و جنگچیلر آره‌سیده توغیلگن. اولر اوزلرینی دشمنلری هم، دۉستلری هم آلیسدن تنیشلرینی ایسته‌گنلر. عینِ پیتده اولر هم کیم کېله‌یاتگنلیگیگه قره‌ب اۉزلریچه تیارگرلیک کۉرگنلر، اگر دۉستلری کېلسه قوچاق آچیب کوتیب آلسه‌لر، دشمنلرنی حربي تیارگرلیک بیلن قرشیله‌گنلر. شونینگ اوچون ایلک بیراقلر حیوانلرنینگ تېریسیدن یاکه قوشلرنینگ پتلریدن یسه‌لگن.
قدیمگی مصرده عسکرلر اوزون خاده کۉتریب یورگنلر، اوشبو خاده‌‌نینگ تېپه‌سیگه اېسه معین قوش‌نینگ یاکه حیوان نینگ، یا بۉلمه‌سه بیرار نرسه‌‌نینگ تصویری توشیریلگن. متاعدن تیارلنگن بیرینچی بیراقلر چینلیکلرده و هندلرده پیدا بۉلگن. مثلاً، چینلیکلرده متاعدن تیارلنگن بیراقلر عصرمیزدن اوّلگی ۱۱۰۰-ییللرده هم موجود بۉلگن دېب حسابلنه‌دی. رُم عسکرلری هم دستلب خاده‌لرگه اۉرنه‌تیلگن تورلی حیوانلرنینگ تصویرینی کۉتریب یوریشگن. کېینچه‌لیک اولرده هم متاعدن قیلینگن بیراقلر پیدا بۉلگن.
اۉرته عصرلر مابینیده اروپاده هم بیراقلر کېنگ ترقه‌لدی. دیني مذهب اوروشلری دوریده سَلبچیلرنینگ هم اۉز بیراقلری بار اېدی. قیرال عایله‌لری و اصل‌زاده‌لرنینگ هم اۉز بیراقلری موجود اېدی. بو بیراقلرده اولر نژادنینگ رمز و بېلگیلری افاده‌لنگن.
اېنگ قدیمي دولت بیراغی، شبهه‌سیز، قیزیل متاعگه آق خاچ (صلیب) تصویری توشیریلگن دنيه بیراغی دیر. موجود روایتلرگه کۉره او ۱۲۱۹ ییلده پیدا بۉلگن.
