تیناوون و بوکون ترکیه پایتختی انقره شهریده، بیر قنچه سیاسی همده انسان حقللری فعاللری اۉز ارا اۉلتیریب، دوحه کېله‌سی ییغین‌نینگ تیکشیریب، افغانستان‌نینگ کېله‌جگی و حاضرگی انزوا و قرانغو حالت‌دن چیقیش یۉللری خصوصیده فکر المشتیرگن.
بو ییغین، لاجورد تدقیقات مرکزی تامانیدن، اۉزبېک سیمالری تشبثی و فعال قتنه‌شیشی بیلن اوتکزیلگن و شو باعث مذکور ییغین خلقی‌میز اینیقسه افغانستان اۉزبېک‌لری تامانیدن اخیرگی اوچ ییل مابینیده بۉلگن مخصوص بیر ییغین دیر و شونینگدېک خلق‌میزنی افغانستان کېله‌جگیده بۉلگن سیاسی اۉرینی نی اثبات‌لش اوچون بونده‌ی ییغین‌لرنی ایجابی همده اهمیت‌لی بهالش کېره‌ک.
اوشبو مقصد، سیز اۉقیب تورگن بو یازووده مذکور ییغین اهمیتی و بونده‌ی گفتمان‌لرنی کیله‌جک اوچون بۉلگن تاثیری و نهایت توسیق‌لیکلریده قره‌تیب و فکریم ایش بېرگنگه قدر اونینگ تحلیل قیلیش‌گه اۉلگورگنمن.
دوحه اوچینچی دور ییغینی
بیرلشگن ملتلر تشکیلاتی، سرطان آیی نینگ ۱۰ – و ۱۱ – کونلری افغانستان خصوصیده بیر ییغین‌نی قطر مملکتی پایتختی دوحه شهریده اوتکزیش‌گه قرار قیلگن.
بو اېسه بیرلشگن ملتلر تشکیلاتی تامانیدن بۉلگن دوحه ییغینی‌نینگ اوچینچی دوری دیر و بوندن ایلگری باشقه ایکی مراتبه هم بیرلشگن ملتلر تشکیلاتی دوحه‌ده ییغین اوتکزیب، افغانستان وضعیت‌نی تیکشیرگن اېدی.
بو دور ییغین‌ده، حاضرگه قدر دنیا مملکتلری نینگ افغانستان بۉییچه مخصوص وکیللری قتنه‌شیشی بیلدیریلگن، همده طالبان هم بو ییغین‌ده بیرلشگن ملتلر تشکیلاتی تامانیدن چقیریلگن.
افغانستان تقدیری محاکمه اېتیلیشی کوتیلگن دوحه ییغین‌نینگ اۉتگن ایکی دوریده اۉزبېکلر اۉرینی اونچه‌لیک نظرگه توتیلمه‌گن اېدی و بو خلق‌دن هیچ بیر وکیل تورلی سبب‌لر باعث چقیریلگن اېمس اېدی، انه‌شوو باعث هم انقره‌ده یۉلگه قوییلگن «لاجورد یۉلی مرکزی» ییغیلیشی کبی سعی‌وحرکتلر بیلن بو دور دوحه ییغینیده اۉزبېکلر اۉرنی نظرگه توتیلیشی کوتیله‌دی.
انقره‌ده‌گی «لاجورد یۉلی مرکزی» ییغیلیشی
ایسلب اوتیلگندېک، بو ییغین اۉزبېک سیمالری تامانیدن یۉلگه قوییلیب و او ییرده کوپینچه اۉزبېکلر ییغیلیب و فکر و ملاحظه‌لرینی بیرلشتیرگنلر. شو باعث بو ییغین کوپ خاص دیر چونکه بو ییغین آرقه‌لی اۉزبېکلرنی سیاسی توشینچه‌لرینی بیرلشتیریب و کېله‌جکده دوحه ییغینی کبی سیاسی جریان‌لرده اۉزبېکلر اورینی نی اثبات‌لش خصوصیده ییچیم یۉل تاپیش ممکن.
بو کبی ییغیلیش‌لر و مهم مساله‌لر خصوصیده گفتمان اوتکزیش اهمیتی خصوصیده ایتیش کېره‌ک که مهم مساله‌لرنی اوستیده فکرلرنی ییغیش و اوشبو تورلی خیل فکر و ییچیم یۉللرنی بیرلشتیریب، اولرنی عملگه آشیریش یۉللرینی قیدیریلیشی البته موفق بیر گفتمان یا-ده سۉزلشوونی خاص عنصرلریدن دیر. انه شو سبب بو کبی ییغیلیش‌لر و گفتمان‌لر اوتکزیلیشی علمی نقطه‌ی نظردن هم خلق‌میز و خلق‌میزنی کېله‌جگده‌گی حق و حقوقی و سیاسی اۉرنی اوچون مهم و اونملی دیر چونکه بو کبی سۉزلشوولر آرقه‌لی خلق‌میز کېله‌جگی و سیاسی تقدیری توغریسیده اونملی فکرلر اۉرته‌گه کېله‌دی و سیاسی جماعه اویغانیشی همده سیاسی ظرفیت‌لر یوقاری کېتیشی اوچون خلق‌میز تشبثی بیلن یۉلگه قوییلگن بو کبی ییغیلیش‌لرنی ایجابی فکر بیلن قبول قیلیب و اونی قدرلش کېره‌ک.
بونگه علاوه، بو کبی ییغیش‌لرنی اهمیت‌نی قوییده‌گی مساله‌لرنی نظرگه توتیب بیلیشیمیز ممکن.
سیاسی توشینچه‌لرنی بیرلشتیریش و ریجه‌لنگن مقصدگه قۉل تاپیش
انقره‌ده «لاجورد یۉلی تدقیقات مرکزی» نینگ ییغیلیشی کبی ییغیلیش‌لرنی بیرینچی اهمیتی بو ییرده دیر که بو کبی گفتمان‌لر آرقه‌لی فکرلر، توشینچه‌لر، ییچیم یۉللر و تکلیف‌لرنی بیرلشتیریش ممکن.
بو ییغیلیش‌لر، بیر خلققه فکرلری و ریجه‌لرینی بیرلشتیریش و منسجم قیلیش امکانیت‌نی بېره‌دی و بیرلشتیریلگن فکرلر و ریجه‌لردن ییچیم یۉللر تاپیله‌دی و بو ییچیم یۉللرنی عملگه آشیریش بیلن خلق اوچون نظرگه توتیلگن سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مقصدلرگه قۉل تاپیش ممکن دیر.
شو باعث، بو ییغیلیش‌لر آرقه‌لی، سیاسی ظرفیت‌لر بیرلشیب، کېله‌جگده خلق اوچون منسجم و عملی بیر ریجه توزیب و بو ریجه آرقه‌لی افغانستان نینگ کېله‌سی سیاسی تقدیری‌گه فعال حصه قوشیشلری و دوحه ییغینی کبی سیاسی جریان‌لرگه اۉزبېکلرنی حقیقی اۉرینی و حصه‌سینی بیلدیریش‌گه امید بیلدیریله‌دی.
دنیا کوزیده خلق‌میزنینگ اۉرینی‌نی کۉرسه‌تیش
باشقه بیرتاماندن، بو کبی ییغیلیش‌لر آرقه‌لی دنیا هم‌جمعیتی و افغانستان سیاسی تقدیری اوستیده تاثیرلی بۉلگن منطقوی و جهانی، سیاسی اۉیینچیلر جمله‌دن تورلی مملکتلر و بیرلشگن ملتلر تشکیلاتی کبی تشکیلات‌لر برابریده افغانستان‌نینگ تاثیرلی و اونملی بیر تامانی اۉزبېکلر دېب توشینتیریش ممکن.
گفتمان‌لر کبی مدنی یۉللر آرقه‌لی بۉلگن شوندی سعی‌وحرکتلر بۉلمه‌گن تقدیرده، انسان حقلری بیرینچی اولویت بۉلگن دنیا کوزیده اۉزبېکلرنی و اولرنینگ افغانستان جماعه‌سیده‌گی حصه‌سی و اۉرینی قانیقرلی کۉرینمه‌یدی و بو اېسه اۉزبېکلرنی سیاسی جریان‌لردن انچه‌راق چیککه‌ده اۉریلیب، اوزاققه قالیش‌لریگه باعث بۉله‌دی.
چونکه بیز کوردیک دوحه اۉتگن ییغینیده، اونملی تدبیر و ریجه بۉلمه‌گنی باعث اۉزبېکلردن وکالت قیلردیک بیر کیشی یۉق اېدی و بوندی چیککه‌ده اوریلیش‌لر البته اۉزبېکلر یا-ده هر بیر خلق‌نینگ سیاسی کېله‌جگی اوچون یخشی خبر اېمس.
معمالر
انقره ییغیلیشی کبی ییغیلیش‌لردن کوزلنگن مقصدلرگه قۉل تاپیش بیرقنچه معمالر و توسقین‌لیکلر بیلن هم یوز مه یوز دیر و بو معمالر اېسه مقصدلر برابریده قرار تاپکن تامان طالبان دیک بیر تشکیلات بۉلگن تقدیرده جدی‌راق بۉله‌دی.
شو باعث بو کبی ییغیلیش‌لرنی اهمیتی توغریسیده اویله‌گن چاغده، ذهن‌میزگه بوندی بیر سوراغ کېلیشی ممکن بو کبی ییغیش‌لر بیلن طالبان گه قرشی تۉخته‌ب بوله‌دیمی؟
اساسی سوراغ شو، طالبان‌نی بیز کوریب کېله‌یبمیز، مدنی طلبلرگه حاضرگه دنیا بیلن قرشی تورگن و هیچ قچان دنیا اېسته‌کلرینی نظرگه توتمه‌گن و شوندی بیر قتتیق قۉل تشکیلات برابریده، مدنی یۉللرنی ایش بېرمسلیگی کتته معما، بیراق بیز ایلگری‌گه ایتیب اۉتگن دېک، دنیا حاضر افغانستان مساله‌سیگه قره‌گنده انسان حقلری و برچه شامل حکومت قوریش‌نی بیرینچی مساله دېب، بیلدیریب کېلماقده و بونگه کونی کېلیب طالبان هم تَن بیریشی ممکن، چونکه بو مساله‌لر حل بۉلمه‌گونچه، افغانستان سیاسی تقدیری هم حل بۉلمه‌یدی. شوندی اېکن حاضر دنیا شرطلریگه خاص اۉزبېک فعاللری هم انقره ییغیلیشی دیک گفتمان‌لرگه ریجه توزیب و فکرلرنی بیرلشتیریب، بیرلشکن ملتلر تشکیلاتی و دنیا هم‌جمعیت‌گه اۉزلری اۉرنینی اثبات‌لب دوحه ییغینی کبی سیاسی جریان‌لرده، اۉزبېکلر جایگاه‌سینی تاپیب و بو یۉل بیلن افغانستان کېله‌جگیده بیر تامان بۉلیش‌گه اۉلگوریش کېره‌ک.
باشقه بیر تاماندن، انقره شهریده‌گی ییغیلیش‌ده بیلدیریلگن فکرلر و بیریلگن ییچیم یۉل و تکلیف‌لرنی قندی بیرلشتیریب و اوشبو فکرلرنی عمل میدانی‌گه تشلش هم مهم مساله و معما دیر.
بو توغریده سیاسی «لابی‌گرلیک» قیلیش اوچون تدبیرسقیزلیک کوپ زمان‌لر معما بۉلیب کېلگن و حاضر هم شو معما مطرح بۉله‌دی.
چونکه بیزنی سیاسی ظرفیت‌لریمیز حاضرگه قدر کوتیلگندېک دنیا هم‌جمعیتی یانیده و افغانستان اوستیده تاثیرلی بۉلگن سیاسی بازی‌گرلر یانیده یخشی‌لب لابی‌گرلیک قیلیب و اولرنی فکرلرینی ییغیش‌گه موفق بۉلمه‌گن و بیز حاضرگه قدر دنیا وویاققه تورسین، تورک دنیاسی توجه‌سینی هم اوزیمیزگه جلب اېتیش‌گه اونچه‌لیک قادر بۉلگن اېمس‌میز. ایندی بو توغریده نیمه ریجه‌لر آلینه‌دی و تدبیربار دیگن سوراغ یازووچی‌نینگ آلدیده بار چونکه لابی‌گرلیک یۉللری بۉلمه‌گنی همده «لاجورد یۉلی مرکزی» نینگ ییغیلیشیده توپلنگن ریجه‌لر و فکرلرنی عملگه آشیریلیشی اوچون بیر چاره-تدبیر کوریلمه‌گنی بو کبی ییغین‌لرنی نتیجه‌سی توغریسیده کتته بیر اویلاو و معما دیر.
بو بیلن یازوو اداغیده، لاجورد یۉلی تدقیقات مرکزی‌دن موفقانه بیر ییغیلیش اوتکزیش اوچون تبریک‌لیمن و بو مرکز مسووللری و باشقه ییغیلیش‌ده حصه قوشگن سیاسی سیمالریمیزدن طلب شو که ییغیلیش‌ده بیریلگن ریجه‌لر و فکرلر و ملاحظه‌لر یالغیز شو ییرده قالمه‌سین و اونینگ عملگه آشیریش اوچون یۉل قیلدیره‌سیزلر دېگن امیدده‌من.
