بوکون : پنج‌شنبه 10 میزان 1404

Kabul
+10...+17° C

بوکون : پنج‌شنبه 10 میزان 1404

Kabul
+10...+17° C

اۉزبېک تی‌وی

پخش ویدیو

اېنگ کوپ اۉقیلگن

بابوری‌لر یادگارلیکلریدن؛ پادشاهی مسجدی

بادشاهی مسجدی یا پادشاهی مسجدی, آلتینچی مغول امپراتوری اورنگزیب عالمگیر یا عالمگیر اعظم تمانیدن بناء ایتیلگن. او، اوشبو مسجدنی بناء ایتیش اوچون لاهورنی تنله‌گن. اورنگزیب اولگی امپراتورلردن فرقلی اوله‌راق, حکمرانلیگی نینگ کتته قسمینی مغول امپراتولیگینی کیینگیتیریش اوچون حربی یوریشلرگه بغشله‌گن.پادشاهی مسجدی، اینیقسه جنوبی هندوستانده‌گی مراتها حکمداری شیواگی اوستیدن قازانگن حربی غلبه‌لرینی ایسلش مقصدیده قوریلگن. مسجد، تۉغریدن-تۉغری لاهور قلعه‌سی و اورنگزیب تمانیدن قوریلگن عالمگیر ایشیگی قرشیسیده بنا ایتیلگن.

پادشاهی مسجد نینگ بنا ایتیلیش بویروغی ۱۶۷۱. ییلیده بیریلگن و قوریلیش ایشلری امپراتور نینگ سوتداش اوکه‌سی همده لاهور نینگ حاکمی مظفر شاه (فدایی خان کوکا) آتی بیلن مشهور, تمانیدن باشقه‌ریلگن. فقط ایکی ییل ایچیده قوریلیشی تمام بۉلیب, مجسد ۱۶۷۳. ییلیده آچیلگن. بو مسجد مغول معمارچیلیگی نینگ مهم سمبولی دیر. اونینگ تشقی کۉرینیشی, اۉیمه قیزیل قمتاش و مرمر بیزه‌کلر بیلن بیزه‌تیلگن. مسجد مغوللر دوریده‌گی اینگ کتته مسجد بۉلیب, حاضرده پاکستانده‌گی ایکینچی ییریک مسجد حساب بۉله‌دی.

پادشاهی مسجدی قنده‌ی اوزگریشلرگه گواه بۉلگن؟

۱۷۹۹ ییلیده, سیکلر امپراتورلیگی حکمداری رنجیت سینگ دوریده, مسجد نینگ حولیسی آتخانه صفتیده ایشله‌تیلگن. مسجد حولی‌سینی اوره‌ب تورگن 80ته حجره‌، عسکرلر تورر جایی و حربی جزالش انباری صفتیده ایش آلینگن اېدی. ۱۸۱۸. ییلیده رنجیت سینگ مسجدگه قره‌مه‌قرشی جایلشگن «حضوری باغیده‌گی» “بارادری” دېب اته‌لووچی مرمر بنانی قوردیرگن. اوندن اۉزی نینگ رسمی قِراللیک قبولخانه‌سی صفتیده فایده‌لنگن. ۱۸۰۰ ییلده‌گی بیرینچی انگلیس و سیک اوروشی وقتیده رنجیت سینگ نینگ اۉغلی شیر سینگ، پادشاهی مسجدی نینگ کتته مناره‌لریدن یینگیل توپلر جایلشتریش اوچون فایده‌لندی. بو توپلر انگلیسلر لاهور قورغانیگه پناه تاپگن پیتیده آوق آتیش اوچون ایشله‌تیگلندی. اوق آتیلیشلری طفیلی, قۉرغان نینگ خلق مجلس ییری ویران بۉلگن. کیینچه‌لیک بریتانیا دوریده قیته‌دن تیکلندی.۱۸۰۱ ییلیده بریتانیالیکلر لاهورنی سیکلردن تارتیب آلگنیدن سونگ, پادشاهی مسجدی و اونینگ یانیده‌گی قۉرغان حربی گارنیزوین صفتیده ایش آلینگن. مسجد نینگ کینگ حولی‌سینی اۉره‌ب تورگن دیوارلریگه قوریلگن ۸۰ته حجره, ۱۸۵۷. ییلده‌گی هندوستان قوزغلانیدن سۉونگ, بریتانیالیکلر تمانیدن بوزیب تشلندی. چونکه اولر بو ییردن بریتانیاگه قرشی فعالیتلرینی آلدینی آلیش اوچون قولنگن اېدیلر. بو حجره‌لر اۉرنیگه “دالان” دیب اته‌لگن آچیق یولکه‌لر قوریلدی. کیینلری, اونی عبادتخانه مسکنی صفتیده تیکلش اوچون پادشاهی مسجد ماموریتی تشکیل ایتیلگن. چونکه پادشاهی مسجدی نینگ حربی گارنیزون صفتیده ایشله‌تیلیشگه قرشی مسلمانلر ناراضلیگی آرتیب بارگندی. شو سببدن خان بهادر، نواب برکت علی خان نینگ یاردمی بیلن, ۱۸۵۲ ییلیده بریتانیالیکلر تمانیدن پادشاهی مسجدی اوچون بیر تشکیلات تۉزه‌تدی. اوشبو تشکیلات مسجدنی عبادت یېری صفتیده تیکلش و تعمیرلش ایشلرینی نظارت قیلر اېدی. شوندن سۉنگ, باسقیچمه-باسقیچ تعمیرلش ایشلری تشکیلات باشقرووی آستیده عملگه آشیریلدی. مسجد بناءسی رسمی یوسینده بریتانیا- هندوستان نینگ نایب السلطنه‌سی بۉلگن (جان لاو-رنس) تمانیدن مسلمان جماعه‌سیگه تاپشیریلدی. شوندن کیېن, بنا مسجد صفتیده تیکلندی و دینی فعالیتلر قیته‌دن باشلندی.

اورنگزیب, شاه جهان نینگ دهلیده‌گی جامع مسجدی نینگ معماری اسلوبیگه اۉخشش اسلوبنی ریجه‌لشتیردی. بیراق, پادشاهی مسجدینی انچه کتته اۉلچمده قوردیردی. هر ایکی مسجد یعنی دهلی جامع مسجدی و پادشاهی مسجدی قیزیل قمتاش و آق مرمر بیزه‌کلری بیلن قوریلگن. بو لاهورده‌گی عنعنوی مسجدلر دیزانیدن فرق قیله‌دی. چونکه اولر عادته مرکب کوشین بیزه‌کلری بیلن بیزه‌تیله‌دی.

مجموعه کیریش قسمی: مسجد مجموعه‌سیگه کیریش ایکی قبتلی بیر انشات آرقه‌لی عملگه آشه‌دی. بو بناء هم قیزیل قمتاشدن قوریلگن بۉلیب, هر تمانی چیرایلی و مرکب پنیللر و فریمسلر بیلن بیزه‌تیلگن و اونگه مقرنسلر بار.

مسجد نینگ تولیق اسمی “مسجد ابولظفر محی الدین محمد عالمگیر پادشاه غازی” تاقلی کیریش قسمیده آق مرمر بیلن یازیلگن. مسجد نینگ ایشیگی شرققه قره‌گن بۉلیب, اورنگزیب تمانیدن قوردیریلگن لاهور قۉرغانی نینگ عالمگیری ایشیگیگه تۉغری کیله‌دی. اوشبو اولکن اېشیک و مسجد یوکسک پایدروار اوستیگه قوریلگن بۉلیب, اساسی کیریش قسمیده 22 پاغانه زینه‌لر آرقه‌لی چیقیله‌دی. اېشیک نینگ اۉزیده اېسه بیر نیچیته خانه‌لر بار.

کتته اېشیکدن اۉتگندن سۉنگ, قمتاش بیلن قاپلنگن کینگ حولی یېرلشگن. اونینگ عمومی میدانی ۲۵,۶۰۰ کوادرات متر بۉلیب, عیدگاه صفتیده ایشله‌تیلگنده, ۱۰۰,۰۰۰ کیشی نماز اوقیه‌دیگنلرنی سیغدیره‌ آله‌دی. مسجد نینگ اصلی بنأسی قمتاشدن قوریلگن بۉلیب, اونینگ هر ایکی تمانیده بیشته کیچیکراق محراب موجود.

بو کیچیک محرابلر مرکزی محراب نینگ تخمینا اوچدن بیر اۉلچمیده دیر. مسجدده اوچته مرمر گنبد بار بۉلیب, اېنگ کتته‌سی اېسه مرکزیده جایلشگن. ایکیته کیچیکراق گنبد اونگه یانمه-یان اۉرنه‌تیلگن.

مسجد نینگ ایچکی و تشقی قسملری هم آق مرمر بیلن بیزه‌تیلگن بۉلیب, او ییرده مغول صنعتیگه اۉزه‌ل گللر نقشی اوییلگن. پادشاهی مسجدیده‌گی اۉیمه‌کارلیک ایشلری مکمل نازیکلیگی بیلن اجره‌لیب توره‌دی. و مغول معمارچیلیگی نینگ تینگسیز سمبوللریدن حساب بۉله دی. اساسی نمازگاه نینگ هر ایکی تمانیده دینی تعلیم اوچون مولجلنگن خانه‌لر یېرلشگن.

مسجد نینگ هر تۉرته بورچگیده, سکیز قیره‌لی اوچ قبتلی مناره موجود بۉلیب, اولر قیزیل قمتاشدن قوریلگن. هر بیر مناره‌نینگ یوکسکلیگی ۶۰مترنی تشکیل ایته‌دی. هر بیر مناره‌ نینگ تشقی محیطی 20متر بۉلیب, ایچکی محیطی ۲.۶ متر دیر. مناره‌لر نینگ تیپه‌سیده مرمرددن یسه‌لگن گنبدلی سایه بان جایلشگن. مسجد نینگ اساسی بناسی نینگ هم تۉرته بورچیگیده تۉرته کیچکراق مناره موجود.

۱۹۹۳ ییلیده پادشاهی مسجدی، یونسکو بوتون جهان میراثی صفتیده نامزدلر رویخطیگه کیریتیلدی. ۲۰۰۰ ییلیده, اساسی نمازگاهیده‌گی مرمر بیزه‌کلر تعمیرلندی.

 

 

شریک قیلینگ

Related Posts

Add New Playlist