سارنوال میرزامحمد صبور
سیدمحمدنینگ اۉغلی میرزامحمد، تخلصی صبور، ۱۳۳۱- قویاش ییلیده میمنه شهریده توغیلگن. او اۉرته مکتب و باشلنغیچ تعلیمنی آلگچ، اۉشه مکتب (ابوعبیدجوزجانی) لیسه درجه‌سیگه کۉتریلگنده اۉقیشنی شو یېرده دوام اېتتیریب، لیسه باسقیچینی هم توگه‌تگن.
او ۱۳۴۶ دن ۱۳۵۰-قویاش ییللریگچه دستلب محمود مجروح بیلن بیرگه‌لیکده، بعضاً اېسه یکّه حالده، کۉپلب کنسرتلرده، رسمي تدبیرلرده و اۉشه دورنینگ معارف ریاستی همده ابوعیبدجوزجاني لیسه‌سی تامانیدن تشکیل اېتیلگن بیره‌ملرده قۉشیق کویله‌گن دستلبکی خواننده‌لردن اېدی.
گرچه ابوعیبد لیسه‌سی ۱۳۵۲- قویاش ییلیده تشکیل اېتیلگن کبی یخلیت بدیعي گروهگه اېگه بۉلمه‌گن بۉلسه-ده، اۉشه دورلرده هم صنعتکارلر و سازنده‌لر یېترلیچه بۉلیب، اولر میمنه شهریده آلدیندن پُخته تیارگرلیک کۉریلگن، مخصوص ترتیب و تدبیرلر اساسیده چارباغده اۉتکزیلگن مستقللیک بیره‌می کبی عامه‌وي تدبیرلرده چیقیشلر قیلیشگن.
جناب میرزا محمد صبور نینگ صنعت یۉلی
میرزامحمد صبور ایلک مشهورلیک باسقیچلرینی عیناً لیسه دوریده‌گی قۉشیقچیلیک فعالیتی بیلن باسیب اۉتدی. کېینچه‌لیک اېسه او کېنگراق شهرت قازاندی. چونکه اۉشه پیتده محلي خلق اساسا فقط محلي موسیقی بیلن تنیش بۉلیب، هوسکارانه اسلوبده‌گی قۉشیقچیلیککه اونچه اۉرگنمه‌گن اېدی. شو سبب او تېز آره‌ده شهرت پیلّه-پایه‌لرینی ضبط اېتدی.
لیسه و تعلیم دورینی یکونله‌گچ، میرزامحمد دولت اداره‌لریده ایشلشنی باشله‌دی. او کمتر و سادّه انسان بۉلیب، قۉشیقچیلیک صنعتینی هېچ قچان شان-شهرت، نام چیقریش یاکه آبرو آرتتیریش واسطه‌سی صفتیده کۉرمه‌گن. بلکه شونینگ اوچون هم اونینگ اجرالریدن آز‌گینه قِسمی سقلنیب قالگن، کۉپلب کلیپ و یازوولری اېسه اونوتیلیب کېتگن.
اونینگ یاقیملی آوازی باعث، خلق اونی «لیسه بلبلی» دېب اتردی. صبورنینگ مخلصلری و احترام کۉرستگن انسانلریدن فقط بیرته قۉشیغی متنی و کوی بیلن بیرگه‌لیکده سقلنیب قالگن بۉلیب، او قوییده‌گیچه باشلنه‌دی:
عیداست ای عزیزان، جامه به بـرندارم
کفشـی به پا ندارم، لنگی به سـر ندارم
حرمتلی بیلیمدان دوکتور عبدالسَلا‌م آثیم‌نینگ (اونینگ مکتبداشلریدن بیری) سۉزلریگه کۉره؛ بو قۉشیق اصلیده استاذ رحیم‌بخش نینگ مشهور غزلیدن آلینگن بۉلیب، اونینگ متنی مرحوم صوفی عشقري‌نینگ شعری دیر. غزل نینگ مطلعی قوییده‌گیچه باشلنه‌دی:
عمری خیال بستم من آشنائیت را
آخربه خاک بردم داغ جدائیت را
او منه بو قۉشیقلرنی:
زلیخا دارم امشب، پشت گپ چه می‌گردی
و به عیادت بیاکه بیمارم، غزلینی خاص شور اشتیاق بیلن دوستلری دوره‌سیده کویله‌یردی.
اونینگ بیرینچی وظیفه‌سی فاریاب سارنوالیک اداره‌سی خادمی صفتیده اېدی.
یېتمیشینچی ییللرنینگ باشلریده او کابل‌گه باردی و بیر مدت لوی‌سارنواللیکده رسمي خدمت قیلدی. طالبان بیرینچی حاکمیتی دوریدن سۉنگ ینه میمنه‌گه قَیتدی و کېینراق کمبغللیک همده حلال رزق تاپیش اوچون اېران تامانیگه محنت و مردکارلیککه یۉل آلدی.
آلینگن معلوماتلرگه کۉره، او حاضرده عایله‌سی بیلن کابل‌ده یشه‌ماقده.
مېن ۱۳۵۲–۱۳۵۳-ییللرده جناب عبدالمتین همدم ولایت سارنوالی، آته‌م نینگ دۉستی و قۉشنیمیز بۉلیب، اۉزینی تنیتیش اوچون عامه کتبخانه‌سیده اوندن همکارلیک طلب قیلینگنده، سارنواللیک اداره‌سیگه (حاضرگی ولایت حاکملیگی جایلشگن بنا) بارر اېدیم و او بیلن تنیشدیم. کېینگی ییللرده اېسه بعضی تۉی و کېچکی مجلسلرده اونینگ صنعت کۉرستگنینی کۉردیم.
او هارمونيه چلووچی هم اېدی و بیر وقت‌نینگ اۉزیده هم چه‌لیب، هم قۉشیق کویلر اېدی. هر حالده او و جناب محمود مجروح فاریابده یاش نسل‌نینگ ایلک خوانند‌ه‌لریدن بۉلیب، هوسکار قۉشیقچیلیکنی یاییب، آدملرنی ینگی موسیقی اسلوبی بیلن تنیشتیرگنلر.
افسوسکی، میمنه محیطی‌نینگ آرقه‌ده قالگنلیگی، موسیقی‌گه نسبتاً سنتی قره‌شلرنینگ اوستوارلیگی، صنعت و مدنیت‌نینگ تورلی ساحه‌لریده عالِم و تدقیقاتچیلر تربیه‌لنمه‌گنلیگی همده اوروش محیطی حکمرانلیگی طفیلی، صنعت و مدنیت نینگ برچه جبهه‌لریده عمومي بې‌پروالیک حکم سوردی. نتیجه‌ده، صنعتکارلرنینگ ایجادی حقیده هېچ قنده‌ی آرشیف موجود اېمس، فقط آدملر خاطره‌سیگه مراجعت قیلیش ممکن.
مېن بو معلوماتلرنی کۉپلب قیینچیلیکلر و مشقتلر بیلن، یوزلب معمالرگه قره‌مه‌ی، مهاجرلیک حیاتیده یازماقده‌من. اېنگ عادي نرسه آته‌سی‌نینگ اسمی، توغیلگن ییلی یاکه شونگه اۉخشش معلوماتنی آلیش اوچون اۉنلب آدملرگه وتسپ، تلگرا‌م و مسنجر آرقه‌لی پیام یوباره‌من. بعضی آدملر، حتی اروپا مملکتلریده یشب، یاردم بېریشنی وعده قیلسه‌لر هم، بې‌پروالیک بیلن جواب قَیترمه‌یدیلر.
کۉپ ایزلنیش و محنتلریم عوضیگه نهایت‌أه میزرامحمدنینگ یکّه حالده کویله‌گن بیر قۉشیغینی تاپدیم و اونی شو صحیفه‌ده قَیته ترقتماقده‌من. اگر کیمده-کیم بو صنعتکار یاکه باشقه ایجادکارلر حقیده معلوماتگه اېگه بۉلسه یاکه مېنی او بیلن باغلش امکانیتینی بۉلسه، التماس، بو ثوابلی ایشده مېنگه یاردم بېرسین.
محمدکاظم امینی
تهران-ملارد-بهره غربی
۱/۸/۱۴۰۴
ترجمان: محمدحسن تۉلقین
